مدیرعامل سازمان تعاون روستایی می‌گوید که دولت حتی برای «صادرات» شیر خشک هم یارانه می‌دهد
شیر برای وزارت کشاورزی به یک «بلا» تبدیل شده است. از صدر تا ذیل زنجیره تولید و مصرف شیر و لبنیات در کشور از قیمت آن می‌نالند. مصرف‌کننده می‌گوید قیمت بالاست و سرانه مصرفش را کم کرده، دامدار می‌گوید تولید شیر برایش به صرفه نیست و صنایع تبدیلی هم می‌گویند که با کف قیمت دامدار یعنی 1440تومان، خرید شیر برایشان مقدور نیست. به این معادله چند مجهولی باید دولت را هم اضافه کرد که به تازگی بار خرید تضمینی را روی دوش صنایع انداخته و حتی مقادیری از شیر را که خودش خریداری کرده و در واقع بابت آن به دامداران یارانه داده دوباره با پرداخت یارانه به بازارهای صادراتی فرستاده است.
مجادله دولت و صنایع لبنی وارد فاز جدیدی شده است. دولت نه تنها به درخواست افزایش قیمت شیر و لبنیات از سوی این صنایع پاسخ منفی داده بلکه تعدادی از آنها را مجبور کرده که «خودشان» شیر را به قیمت 1440تومانی از دامداران خریداری کنند. طبق قانون، این دولت است که باید ما‌به‌التفاوت نرخ خرید تضمینی تصویب شده 1440تومانی را به صنایع بدهد تا آنها هم با همین قیمت، شیر را از دامداران بخرند. سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان برای اجرای تصمیم جدید وزارت کشاورزی، شروعی سهمگین را هم آغاز کرده. بازرسان سازمان حمایت در تعدادی از کارخانجات صنایع لبنی مستقر شده‌اند تا این کارخانجات شیر را به قیمتی کمتر از 1440تومان از دامداران نخرند. از طرف دیگر، مدیران انجمن صنفی صنایع لبنی پاستوریزه ایران، نشستی خبری ترتیب داده‌اند تا واکنش سریع‌شان، شنوندگان وسیع‌تری هم پیدا کند. آنها به اجبار سازمان حمایت برای افزایش قیمت خرید شیرخام از دامداران واکنش نشان داده‌اند و آن را باعث وارد شدن زیان یک‌هزار و ۲۰۰میلیارد تومانی به صنایع لبنی دانسته‌اند.
دولتی که دست و دلباز است
به گزارش«تعادل» حسین صفایی، معاون وزیر جهاد کشاورزی و مدیرعامل سازمان تعاون روستایی در مناظره تلفنی در رادیو اقتصاد گفت: «ما در زنجیره تولید شیر در کشور در 3-2 سال گذشته دچار نوعی تعارض هستیم. از یک طرف قیمت کمتر از 1440 تومان برای دامدار به صرفه نیست و از طرف دیگر پرداخت همین قیمت برای صنایع لبنی ممکن نیست.» صفایی می‌گوید که دولت برای بالا بردن قیمت شیر و در واقع حمایت از دامداران و صنایع تولید‌کننده، شیر مازاد کشور را خریداری کرده و با تبدیل به شیرخشک، صادرات آن را هم در برنامه قرار داده. هدف این اقدام از نظر صفایی، خارج کردن شیر از بازار ایران است. اما موضوع به همین سادگی‌ها هم نیست. صفایی می‌گوید که دولت حتی برای صادرات شیرخشک هم مجبور به پرداخت یارانه است. «ما مجبوریم که شیر مازاد کشور را در قالب شیر خشک صادر کنیم ولی برای حفظ رقابت‌پذیری شیر خشکمان در بازارهای صادراتی، دولت به صادرکننده‌های طرف قرارداد سازمان تعاون روستایی یارانه می‌دهد تا آنها شیر را ارزان‌تر در مقاصد صادراتی بفروشند.»
دولتی که جا خالی می‌دهد
به گزارش «تعادل» حسین چمنی، عضو انجمن صنایع لبنی ایران هم در مناظره رادیویی در مورد تعیین قیمت خرید تضمینی شیر گفت: «قانون وظیفه خرید تضمینی شیر را بر دوش دولت انداخته است تا با این کار از تولید‌کننده حمایت کند اما اتفاقی که الان رخ داده، این است که دولت بار را از دوش دامداران برداشته اما آن را دوباره بر دوش بخشی از تولید یعنی صنایع انداخته است.»
چمنی معتقد است که دولت با در بست ْدر اختیار گرفتن توان تولیدی کارخانجات تولید شیر خشک عملا آنها را به تولید‌کننده اختصاصی خودش تبدیل کرده و چیزی به توان صادرات کشور اضافه نکرده است. «در واقع با اختصاص توان این کارخانجات به تولید شیر خشک برای دولت، آنها از گردونه تولید شیرخشک خارج شده‌اند و این خودش در تضاد با اجرای طرح دولت است.» چمنی انتقاد دیگری هم به دولت دارد هر چند که معتقد است، نیت دولت در طرح خرید تضمینی شیر خیر بوده است. «طبق محاسبات من از ابتدای شروع این طرح تا امروز فقط 5-4درصد از حجم شیر تولیدی کشور با قیمت خرید تضمینی خریداری شده و شاید باید یکی از دلایل عدم موفقیت طرح را در همین میزان کم خرید تضمینی دید.»
به گزارش ایانا، دبیر انجمن صنفی صنایع لبنی پاستوریزه ایران دیروز در نشستی خبری که به اتفاق فربد و تیموری دو نفر از اعضای هیات مدیره انجمن برگزار شد با اشاره به اقدام اخیر سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در استقرار بازرسان سازمان حمایت در کارخانه‌ها و الزام آنها به پرداخت قیمت یک‌هزار و 440تومانی به ازای هر کیلوگرم شیرخام به دامداران گفت: این مصوبه در تیرماه سال 1393 خورشیدی در ستاد هدفمندی یارانه‌ها تصویب و ابلاغ شده بود اما به دلیل شرایط رکود تورمی حاکم بر جامعه که سهم عمده‌یی از این رکود را قدرت خرید پایین خانوار تشکیل می‌داد، اجرای مصوبه مذکور محقق نشد.
رضا باکری افزود: بعد از ابلاغ مصوبه به دلیل عدم توانایی خرید صنایع به قیمت مذکور، شیرخام به قیمت بین یک‌هزار و 200 تا یک‌هزار و 250تومان از دامداران خریداری می‌شد اما با این اقدام اجباری ضمن نقض قانون تجارت که هیات مدیره کارخانه‌ها را مکلف می‌داند به سهامداران خود پاسخگو باشند، صنایع لبنی به لحاظ حقوقی و روابط اجتماعی صنفی دچار مشکلات عدیده‌یی خواهند شد.
دولتی که تعزیراتی عمل می‌کند
باکری به راهکار تعزیراتی دولت واکش نشان داده و از مجموعه دولت، اعم از معاون اجرایی رییس‌جمهور و وزارتخانه‌های صنعت و کشاورزی خواسته که از راه‌حل‌های اقتصادی برای حل موضوع استفاده کنند.
باکری گفت: وقتی دولت بنگاه‌های تولیدی را مکلف به خرید مواد اولیه به قیمت بالاتر از توان آنها می‌کند و کشور نیز کشش قیمت‌های بالاتر از این را ندارد، این امر باعث ضرر و زیان به صنایع لبنی می‌شود.
او ادامه داد: اگر دولت صنایع لبنی را وادار به خرید شیر با قیمت یک‌هزار و 440تومان کند از آنجا که ما توانایی خرید به این قیمت را نداریم، صنایع متحمل یک‌هزار و 200میلیارد تومان ضرر می‌شوند و این امر نتیجه‌یی جز ورشکستگی ندارد.
باکری در باره واکنش صنایع لبنی به این تصمیم اجباری تاکید کرد: ما هیچ‌گونه تفکر کاهش تولید و توقف تولید در عکس‌العمل به این تصمیم را نداریم زیرا این کار را به معنای نابود کردن بنگاه‌ها و اقتصاد کشور می‌دانیم اما رقم یک‌هزار و 440تومان برای خرید شیرخام از دامداران نیز مورد پذیرش ما نیست زیرا توان خرید آن را نداریم.
وی گفت: ما با ظرفیت کامل به تولید ادامه می‌دهیم و در راستای تصمیمی که در مورد خرید شیرخام با قیمت یک‌هزار و 440 تومان برای صنایع لبنی گرفته شده، امیدوارانه موضوع را از طریق مراجع ذی‌صلاح پیگیری می‌کنیم و خواهان اقدام مدبرانه در اصلاح آن هستیم.
روشن نیست که دولت قصد دارد گره کور بازار شیر و لبنیات کشور را چگونه باز کند اما یک چیز روشن است و آن اینکه دولت خودش این گره را کور کرده است. حضور هر چه بیشتر دولت برای باز کردن این گره اما نیاز به حضور هر چه بیشتر او در بازار را می‌طلبد. بازار لبنیات باید به حال خود گذاشته شود تا عرضه و تقاضا، قیمت تعادلی را تعیین کنند.
