گروه غذا و دارو مریم بورقانی
71 شرکت بیمه مکمل از سال 93 به 25بیمارستان خصوصی تهران 167میلیارد تومان بدهکارند. این رقم سرسام‌آور برای بیمارستان‌هایی که با نگاه اقتصادی شکل گرفته‌اند به کابوسی بدل شده که با اینکه هر ماه در جلسه‌یی با وزیر بهداشت در شورای عالی بیمه مطرح می‌کنند و حتی تهدید به نپذیرفتن بیماران تحت پوشش این بیمه‌ها می‌کنند تاکنون راه به جایی نبرده است. این وضعیت اما تنها برای بیمارستان‌داران و بیمارانی که از بیمارستان‌های دولتی هم فراری‌اند خطرناک نیست. دست و دل وزیر بهداشت نیز به واسطه طرح معروف تحول سلامت برای این بدهی‌ها می‌لرزد؛ این پس‌لرزه‌ها، زلزله‌یی مهیب را هشدار می‌دهند.
براساس گزارشی که به صورت اختصاصی از جانب برخی بیمارستان‌های خصوصی به روزنامه «تعادل» رسیده است، بیمه ایران، بیشترین بدهی را به بیمارستان‌های خصوصی تهران دارد؛ تقریبا 46میلیارد تومان. بیشترین طلب هم به بیمارستان عرفان تهران با 30 میلیارد تومان تعلق دارد. بیمه ایران که بزرگ‌ترین سازمان بیمه‌گر کشور است، رکورد دیگری را هم به تازگی ثبت کرده است؛ به گزارش سازمان بیمه مرکزی در سه ماهه نخست امسال از این سازمان بیشترین شکایت از سوی مراجعان شده است. هرچند که مشخص نیست چه میزان از 61 شکایت صورت گرفته در این مدت کوتاه از سال 94 مربوط به خدمات درمانی است اما با توجه به سهم قابل توجه درمان از هزینه‌های خانوار و همین طور بدهی‌های این شرکت به بیمارستان‌های خصوصی تهران می‌توان سهم شکایت‌های درمانی را چشمگیر دانست.
البته جالب اینجاست که قبل از بیمه ایران، بیمه توسعه بیشترین تعداد شاکی (75 شکایت) را در این مدت داشته است؛ شرکتی که تنها 13میلیون تومان بدهی به بیمارستان‌های خصوصی تهران در سال گذشته داشته است. جالب‌تر اینکه بدهی‌های این شرکت بیمه به حدی رسیده که روز یک‌شنبه زمزمه‌هایی از پرداخت خسارت‌های بیمه توسعه توسط بیمه ایران منتشر شد. اما ماجرای این شرکت بیمه‌یی به همین جا ختم نشد؛ ظاهرا انتقال مسوولیت پرداخت خسارت‌های توسعه به ایران در بهمن ماه سال گذشته تصویب شد و حتی پروانه فعالیت بیمه‌های خودرو و انواع بیمه‌های زندگی این شرکت نیز باطل شده بود و همه اسناد و تعهدات آن به بیمه ایران انتقال یافته بود اما به تازگی مشخص شد که بیمه ایران هم به تنهایی قادر به پرداخت خسارت‌های این شرکت نیست؛ بیمه ایران خود بزرگ‌ترین بدهکار تنها به بیمارستان‌های خصوصی تهران است چطور می‌تواند بدهی‌های بیمه‌یی دیگر را که آن هم بدهی قابل توجهی به بیمارستان‌ها دارد، بپردازد؟ کلاف پیچ در پیچی است.
بیمه دانا از دیگر شرکت‌های بیمه است که رکوددار بدهی به بیمارستان‌هاست؛ بیش از 6 میلیارد تومان کل بدهی‌های این شرکت بیمه به آن دسته از بیمارستان‌های خصوصی تهران است که بدهی‌های خود را به «تعادل» گزارش کرده‌اند. این شرکت جز به بیمارستان‌های جم، آراد، دی، مهراد و نیکان به سایر بیمارستان‌های خصوصی درجه یک تهران بدهی‌های کلان دارد. از این شرکت در سه ماهه نخست امسال هم 22مورد شکایت شده ولی با این حال مدیرعامل این شرکت به تازگی به کارمندان خود وعده داده که تسهیلات مالی بهتر و بیشتری دریافت خواهند کرد! اما هیچ صحبتی از عملکرد سازمان تحت مدیریتش و بدهی‌ها و نحوه برخورد با چالش‌های جدی سازمانش نکرده است.
پیش از بیمه دانا، بیمه آسیا، بیشترین بدهی به بیمارستان‌ها و البته تعداد شاکیان به طور کلی دارد. میزان بدهی بیمه آسیا به بیمارستان‌های خصوصی حدود 7میلیارد تومان و تعداد شکایت‌ها از این شرکت نیز 23مورد تاکنون بوده است. در مورد این شرکت بیمه‌یی اما نه تنها خبری از تعطیلی و انتقال و ابطال نیست که نایب رییس هیات‌مدیره این شرکت خبر از افتتاح شعبه تازه‌یی در جزیره کیش می‌دهد. ابراهیم کاردگر بی‌توجه به وضعیت بدهی‌های شرکت به بیمارستان‌های خصوصی گفته: بیمه آسیا با توانمندی مالی، کارشناسان خبره و شبکه فروش قدرتمند خود می‌تواند پیشتاز فعالیت‌های بیمه‌یی در جزیره کیش باشد. با این حال سازمان بیمه مرکزی عملکرد بیمه آسیا را شایسته تقدیر دانسته.
از دیگر شرکت‌های بیمه که بدهی شایان توجهی به صنعت بیمارستان‌داری خصوصی تهران دارد، شرکت آتیه‌سازان حافظ است که براساس گزارش رسیده به «تعادل» 25میلیارد تومان بدهی دارد. بیمه آرمان هم با 214میلیون تومان بدهی از صدرنشینان بدهی به بیمارستان‌های خصوصی است. با این تفاوت که مدیرعامل این شرکت به تازگی در اظهارنظری اذعان کرده معضلات صنعت بیمه در دو حوزه بیمه‌های درمان و شخص ثالث در سال 94 افزایش یافته است. جزییات بدهی‌های کل بیمه‌ها به بیمارستان‌های خصوصی تهران در روزنامه تعادل موجود است.
زلزله‌ای قریب‌الوقوع
با این حجم از بدهی‌ها، بیمارستان‌های خصوصی را که در مقایسه با بیمارستان‌های دولتی گستردگی بیشتری به ویژه در تهران دارند در تنگنای مالی قرار داده و این شرایط به حدی رسیده که تنها در سه ماهه نخست امسال چند بار اعلام یا تهدید کرده‌اند که دیگر بیماران را برای دریافت هزینه درمان روانه بیمه‌های مکمل می‌کنند. به عبارت دیگر، بیماران را به دنبال نقد کردن مطالبات شهروندی و قانونی خود می‌فرستند. اما این تهدیدها به گفته منابع آگاه تاکنون پاسخ در خوری نگرفته است. هرچند که وزیر بهداشت و وزارتخانه‌اش نیز در این مورد در لشکر بیمارستان‌داران است. حسن هاشمی‌قاضی‌زاده از روزهای آخر سال گذشته سنگ بنای انتقاد صریح از بیمه‌ها را گذاشت ولی تاکنون جز انتقاد، کار دیگری از جانب مسوولان صورت نگرفته است.
بیمه‌های پایه و مکمل از مهم‌ترین شرکای وزارت بهداشت در اجرای طرح تحول سلامتند؛ طرحی که بناست طعم عدالت درمانی را به ایرانی‌ها بچشاند تا دیگر دست کم به دلیل بیماری «فقیر» محسوب نشوند. اما برقراری این عدالت هزینه‌بردار است. چشم وزارت بهداشت هم برای تامین این هزینه‌ها به بیمه‌ها و برای برقراری عدالت به بیمارستان‌هاست. اما تاکنون هیچ‌یک همکاری قابل توجهی با آن نکردند یا شاید توان همکاری مورد انتظار وزارت بهداشت را ندارند. بیمه‌ها به نقدینگی نیاز دارند و از نبودش می‌نالند و بیمارستان‌های خصوصی هم بنگاهی اقتصادی-درمانی هستند که در نظام بازار رقابتی مورد نظر وزیر بهداشت، موازنه هزینه-فایده را به دقت رصد می‌کنند. اما در وضعیت فعلی، هر دو این نهادها به تهدیدی برای وزارت بهداشت بدل شده‌اند؛ یا شاید بهتر است، بگوییم تهدیدی برای طرح تحول سلامت.
