گروه غذا و دارو محمدمهدی حاتمی
به گزارش «تعادل» از پایگاه خبری اینترنشنال بیزینس تایمز، کشت ماری‌جوآنا در امریکا زمینه‌ساز انقلابی جدید در کشاورزی صنعتی شده و رقابت بر سر تولید ارزان‌تر این ماده مخدر، بسیار داغ است. تعداد روز افزونی از کسب‌وکارهای تازه به راه افتاده در امریکای‌شمالی، روی تکنولوژی‌ها و تولیداتی متمرکز شده‌اند که فقط برای کشت «خشخاش» کاربرد دارد.
گیاهی با مصارف خاص که برای رشد نیاز به ترکیبی دقیق از نور، رطوبت و آب دارد. با این حال کارشناسان معتقدند که نوآوری‌های آنها می‌تواند حوزه‌های دیگری از کشاورزی را هم متحول کند . به موازات اینکه امریکا و سایر کشورها در حال سهل‌تر کردن قوانین خود در مورد مصرف پزشکی و تفریحی ماری‌جوآنا هستند، شرکت‌ها هم رقابت خود را شروع کرده‌اند تا با ساخت نرم‌افزارهای استخراج اطلاعات، لامپ‌های بسیار پربازده برای کشت گیاهان و سیستم‌های آبیاری پیشرفته، جا پایشان را به عنوان پیشروان این عرصه محکم‌تر کنند. استفاده از این تجهیزات، سود بسیار بیشتری را به نسبت آنچه پرورش‌دهندگان عادی ماری‌جوآنا قادر به پدید آوردنش هستند، مهیا می‌سازد. تولید صنعتی این مواد می‌تواند هزینه‌های تولید و انرژی مورد استفاده برای آن را به‌شدت کاهش دهد. «تولید ماری‌جوآنا در حال رقم زدن یک انقلاب در بطن کشاورزی است.» این را تروی دایتون، مدیرعامل گروه آرک ویو، یک شرکت تحقیقاتی-تولیدی خشخاش در کالیفرنیا، می‌گوید. «این یک انفجار تمام عیار برای پایان دادن به قوانین قدیمی است. بازار برای ما همیشه وجود داشته و ما فقط لازم است که به سمت بهبود حرکت کنیم.
به همین خاطر است که همه شاهد رشد باورنکردنی این صنعت و فرصت سرمایه‌گذاری هستند که در تمام عمرشان مشابهی برایش پیدا نمی‌کنند.» بازار ماری‌جوآنا در ایالات‌متحده به سرعت در حال گسترش است. 23 ایالت درایالات متحده امریکا مصارف پزشکی برای ماری‌جوآنا را قانونی اعلام کرده‌اند و 3 ایالت نیز مصارف صرفا تفریحی آن رامجاز دانسته‌اند. در ایالت اورگان رای‌دهنده‌ها در حال طی کردن مقدمات لازم برای به تصویب رساندن کشت محدود و شخصی خشخاش در مزارع خانگی هستند.
در کانادا نیز مصرف پزشکی ماری‌جوآنا از سال 2001 قانونی اعلام شده بود و تغییرات قانونی جدید، به گسترش کشت صنعتی خشخاش نیز شتاب داده‌اند. فروش ماری‌جوآنا در سال 2014 تنها در ایالات متحده، بالغ بر 2.7 میلیارد دلار بود و تروی دایتون، مدیرعامل گروه آرک ویو معتقد است که امسال فروش آن با رشدی 33 درصدی به 3.5میلیارد دلار خواهد رسید.
همیشه پای «سود» در میان است
آخرین اظهارنظر رسمی در مورد وجود مزارع کشت ماری‌جوآنا در ایران اما به صحبت‌های سردار مومنی، جانشین فرمانده ناجا برمی‌گردد که در جمع خبرنگاران گفته بود: اگر خبری در این مورد به ما برسد بلافاصله مقابله خواهد شد، اما اینکه به‌طور رسمی گزارشی پیرامون کشت موادمخدر در کشور داشته باشیم مورد تایید نیست و نیز اجازه داده نمی‌شود، البته مردم ما نیز چنین کاری را انجام نخواهند داد چرا که از موادمخدر آسیب فراوانی دیده‌اند. ایران در مجاورت بزرگ‌ترین تولید‌کننده مواد مخدر جهان، یعنی افغانستان قرار دارد و طبیعی است که مشکلات این کشور با مواد مخدر، بسیار بیشتر از سایر کشورها باشد.
گواهی‌های بین‌المللی، از جمله اذعان دفتر مبارزه با موادمخدر سازمان ملل هم نشان می‌دهند که ایران بیشترین میزان کشف و امحا مواد مخدر در جهان را داراست. به گزارش ایسنا، ناصر صالحی‌نسب، نماینده مردم دشت آزادگان‌گفت: کشت غیرقانونی خشخاش را نه می‌شود رد کرد و نه می‌شود، تایید کرد. سود سرشار کشت خشخاش برای کشاورزان هم مساله دیگری است که صالحی‌نسب بر آن تاکید می‌کند: کشاورز، هر محصولی را که سودآور و اقتصادی باشد، کشت می‌کند. کشاورزان ما به راه هستند و شاید شرایط اقتصادی آنها را به این سو کشانده است.
او ادامه می‌دهد: ما از مسوولان ذی‌ربط می‌خواهیم که از طریق فرمانداری، بخشداری و استانداری تاکید کنند که این موضوع به نحو مقتضی اطلاع‌رسانی شود و قبل از اینکه توسعه پیدا کند جلوی آن را بگیرند. نگذاریم این موضوع به صورت فرهنگ دربیاید. هدایت‌الله میرمرادزهی، نماینده سراوان نیز می‌گوید: تا همین چند سال پیش کشت خشخاش به صورت غیرقانونی در این منطقه وجود داشته اما حالا منسوخ شده است. او توضیح می‌دهد: در سال‌های 91-90، مزارع خشخاش در دامنه‌های نیک‌شهر وجود داشت که با فرهنگ‌سازی و توسط خود مردم از بین رفتند. چند مزرعه وجود داشت اما چون مردم احساس کردند این کاری است که باید با آن مبارزه شود از طریق مسوولان مربوطه اطلاع‌رسانی کردند و بوته‌های خشخاش را از بین بردند. او می‌گوید: الان کشت خشخاش بیشتر در افغانستان انجام می‌شود. در سراوان به یقین می‌دانم که چنین چیزی وجود ندارد. میرمرادزهی، نظارت بر این مساله را برعهده مسوولان محلی می‌داند و ادامه می‌دهد: مسوولان محلی در این مناطق حضور دارند تا بر این مساله نظارت کنند. موسی غضنفرآبادی نماینده بم اما از حوزه انتخابیه‌اش دفاع می‌کند و می‌گوید: در استان کرمان، کشتی وجود
ندارد که مخفی باشد. او ادامه می‌دهد: کشت خشخاش باید به صورت دیمی باشد و در ارتفاعات انجام شود تا بتوان آن را مخفی کرد.
در استان کرمان، ارتفاعاتی که بخواهد محرمانه باشد، وجود ندارد. به علاوه، خشکسالی امان همه را بریده و امکان زیادی برای کشت دیمی وجود ندارد. نماینده بم خاطرنشان می‌کند: درست است که پیش از انقلاب اسلامی، در این منطقه کشت خشخاش انجام می‌گرفته است اما در مدتی که من نظارت می‌کنم، در استان کرمان موردی نداشتیم که کشت غیرقانونی خشخاش انجام شود. این عضو کمیسیون حقوقی‌وقضایی مجلس تاکید می‌کند که خلأ قانونی در این زمینه وجود ندارد. با این حال ممکن است در جاهایی تخلفاتی صورت گیرد. اگر هم در جایی دیده شود با قاطعیت با آن برخورد می‌شود.
عباس پاپی‌زاده، نماینده مردم دزفول است. او کشت خشخاش در دشت خوزستان را منتفی می‌داند و می‌گوید: تا جایی که من در جریانم در دشت خوزستان چنین امکانی فراهم نیست. او ادامه می‌دهد: به لحاظ ارتفاع و شرایط خاص این گیاه چنین شرایطی در دشت خوزستان وجود ندارد. این گیاه علایمی نشان می‌دهد که قابل رصد و قابل رویت است و به راحتی نمی‌توان دست به چنین اقدامی زد.
این نماینده مجلس، همچنین خاطرشان می‌کند: تا به حال گزارشی در این مورد به دست ما نرسیده است. تقاضاوعرضه، دو روی یک سکه‌اند. این به بیان خودمانی یعنی جایی که تقاضا وجود داشته باشد، تولید‌کننده‌یی هم خلق خواهد شد و عرضه را بر عهده می‌گیرد. سوال اینجاست که با عرضه‌وتقاضای کالایی غیرقانونی چه باید کرد؟
