گروه صنعت سمانه عابدی
در سال‌های اخیر یکی از چالش‌های مهم پیش روی تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران مساله قاچاق بوده است. در این میان، دولت از ابتدای مهرماه مبارزه با قاچاق لوازم‌خانگی را در پیش گرفت، اما همین مساله نیز حالا تبدیل به چالشی در بازار لوازم‌خانگی شده؛ چرا که اظهارات ضد و نقیض و بعضا موضع‌گیری‌های کاملا متفاوت مقامات مختلف اصناف، تولیدکنندگان و ستاد مبارزه با قاچاق کالا شرایط بازار را به هم ریخته است. در هر حال شواهد نشان می‌دهد، خبرهای خوشی از بازار لوازم خانگی به گوش نمی‌رسد چرا که این مثلث اختلافی، راه سوءاستفاده را برای متخلفان صنعت لوازم خانگی باز کرده است.
در همین حال، رییس اتاق اصناف مدعی است که 5درصد لوازم خانگی کشور قاچاق است در حالی که دبیر مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان تهران این ادعا را رد می‌کند و معتقد است که ویترین فروشگاه‌ها نشان می‌دهد که عمده لوازم خانگی قاچاق است.
از سوی دیگر، خبرها حاکی از آن است که با توجه به طرح جمع‌آوری کالاهای قاچاق، برخی فروشندگان متخلف با انبار کردن کالاهای خود، افزایش قیمت لوازم خانگی را در پیش گرفته‌اند تا با این اقدام جو روانی بازار را بر هم ریخته و بتوانند با طرح جمع‌آوری کالاهای قاچاق مقابله کنند.
این در شرایطی است که رییس اتحادیه تولیدکنندگان لوازم خانگی در گفت‌وگو با «تعادل» بر این عقیده است که بازار لوازم خانگی از رکود خارج شده و رونق به این بازار بازگشته است. این در شرایطی است که از سوی دیگر، بازی قیمتی در بازار لوازم خانگی که از ابتدای مهرماه شکل گرفته و اظهارنظر فعالان این بازار، موضوع رفع رکود در صنعت فوق را با گمان روبه‌رو می‌کند. همچنین برخلاف اینکه برخی فروشندگان افزایش قیمت داشته‌اند اما تولیدکنندگان به دلیل مخالفت سازمان حمایت هنوز افزایش قیمتی نداشته‌اند. البته محمد طحان‌پور بر این موضوع نیز اذعان دارد که برخی تولیدکنندگان ایرانی با مجوزهای رسمی بین 6 تا 8درصد افزایش قیمت داشته‌اند.
در همین حال، در مقابل اظهارات او، بنا به گفته مغازه‌داران تا چند روز آینده همه لوازم خانگی وارداتی مشمول گرانی خواهد شد. اما موضوع این است که در شرایط کنونی نمایندگی‌های مجاز هم با فروشندگان همراه شده و گرانفروشی را آغاز کرده‌اند. این فروشندگان معتقدند که وقتی عرضه جنس در بازار کاهش پیدا کرد، کارخانجات لوازم خانگی هم عرضه خود را محدود کردند تا پس از عرضه در بازار گرانتر بفروشند، زیرا با کاهش عرضه کالاهای قاچاق، آنها یکه‌تاز بازار خواهند شد و می‌توانند با نرخ‌هایی که تعیین می‌کنند بازار را در اختیار داشته باشند.
البته نمایندگی‌های رسمی هم با عملکردی که دارند بر این امر دامن می‌زنند چرا که وقتی مبارزه با کالاهای وارداتی قاچاق شروع شد، عرضه لوازم خانگی به بازار را کم کرده‌اند تا در زمان گرانی بفروشند.
در حالی که طحان‌پور معتقد است که بسیاری از صنعتگران این روزها مشکل خاصی ندارند، کسانی که به دلیل عدم توانایی در بازار رقابتی با مشکل مواجه هستند، این مساله را در بوق و کرنا کرده‌اند.
روال بازار در دست مصرف‌کنندگان
رییس اتحادیه تولیدکنندگان لوازم خانگی در خصوص برهم خوردن بازار با مبارزه با قاچاق و افزایش قیمت کالاها گفت: روال امروز صنعت ایران دیگر دست دولت و حتی سوداگران نیست بلکه این روزها مصرف‌کننده‌های نهایی هستند که تعیین می‌کنند، کدام صنعت با کدام کیفیت در بازار باقی بماند. سودجویان در بازار لوازم خانگی با افزایش قیمت می‌خواهند، نشان دهند که اجرای طرح مبارزه با قاچاق کالا موجب گرانی شده در حالی که هیچ برندی افزایش قیمت نداشته است. طحان‌پور افزود: مصرف‌کننده به راحتی پول درنمی‌آورد و برای خرید کالا با فراغ‌بال در بازار می‌گردد و بهترین کالا را انتخاب می‌کند.
شروط ماندگاری تولیدکنندگان در بازار
این فعال صنفی تصریح کرد: اگر لوازم خانگی، خدمات پس از فروش و کیفیت داشته باشد، خود به خود کارخانه‌هایی که کالای بی‌کیفیت و بدون خدمات پس از فروش تولید می‌کنند، توسط مصرف‌کننده از گردونه تولید خارج می‌شوند.
وی همچنین در خصوص وضعیت صنایع لوازم خانگی ایران گفت: با توجه به اینکه دو برند معتبر کره‌یی با ایران قرارداد بسته‌اند و در ایران محصولات آنها تولید می‌شود، دیگر این موضوع معنی ندارد که بازار لوازم خانگی در دست خارجی‌هاست. البته صنایع داخلی نیز کالاهای باکیفیت تولید می‌کنند و با برندهای خارجی تحت سفارش تولید می‌کنیم.
رفع رکود از بازار لوازم خانگی
طحان‌پور همچنین معتقد است که شخصا نظرم این است دیگر رکود در بازار وجود ندارد؛ چرا که قبلا اقتصاد کشور تورمی بود و اگر کسی محصولی را امروز نمی‌فروخت، فردا با قیمت بالاتری به فروش می‌رساند. در آن زمان، همه فروخته پشیمان بودند و حالا نفروخته پشیمان هستند. رییس اتحادیه لوازم خانگی با اشاره به تغییر شرایط گفت: در شرایط تورمی آن زمان یک‌سری به اشتباه پولدار شدند اما حالا مردم مایحتاج خود را متناسب روز خرید می‌کنند و در حقیقت دلال بازی حذف شده است و مردم براساس حساب و کتاب خرید می‌کنند. وی تاکید کرد: قدرت خرید مردم دیگر مطرح نیست و شرایط به شکلی است که هر کس به نسبت پولی که در اختیار دارد، می‌تواند نیازهای خود را رفع کند.
کمبود نقدینگی مشکل عمده صنعتگران
طحان‌پور همچنین در خصوص کمبود نقدینگی گفت: صنعتگران همیشه متقاضی تامین نقدینگی از سوی دولت هستند و خود در تامین آن، اقدام خاصی را انجام نمی‌دهند البته این موضوع مختص همه صنعتگران نیست چنانچه در حوزه لوازم خانگی، صنعتگرانی را داریم که بهترین کالاهای خانگی را تولید می‌کنند و هیچ بدهی به بانک‌ها ندارند و توانسته‌اند، بدون نیاز به دولت در تامین نقدینگی موفق عمل کنند. با این حال، این کارت‌های اعتباری به رونق تولید در کشور کمک می‌کنند.
وی درخصوص تاثیر کارت‌های اعتباری و تامین نقدینگی صنایع در کیفیت کالاهای داخلی نیز گفت: صنعتگران ایران در شرایط خوبی به سر می‌برند و تنها صنعتگرانی با مشکل مواجه هستند که کالاهای بی‌کیفیت و پرهزینه تولید می‌کنند.
سازمان حمایت اجازه افزایش قیمت نداد
از سوی دیگر با توجه به اینکه گفته می‌شود برخی فروشندگان و تولیدکنندگان افزایش قیمت داده‌اند، مسوولان سازمان حمایت تاکید دارند که اجازه افزایش قیمت لوازم خانگی را نداده‌اند. شهرام میرآخورلو مدیرکل نظارت بر کالاهای فلزی و معدنی سازمان حمایت در خصوص افزایش قیمت لوازم خانگی در بازار به مهر گفت: براساس دستورالعمل و بخشنامه‌های ستاد هدفمندی یارانه‌ها، لوازم خانگی در اولویت قیمت‌گذاری نیست، اما سقف قیمتی با همکاری سازمان حمایت تعیین می‌شود.
وی با اشاره به اینکه بازار لوازم خانگی از دو سال پیش در رکود قرار داشت و تغییر قیمتی نداشته است، افزود: این نمایندگی‌ها از دو ماه پیش درخواست افزایش قیمت را به سازمان حمایت داده بودند الان هم افزایش قیمت اتفاق نیفتاده اما تغییر قیمت مثبت نداشتند بلکه تخفیفاتی که از قبل برای فروش اعمال می‌کردند را برداشته‌اند.
میرآخورلو ادامه داد: واحدهای عرضه‌کننده‌یی که رسمی کار می‌کنند تخفیفات خود را در فروش برداشتند و به همان قیمت‌های سال ۹۴ رسیدند و اگر قصد افزایش قیمت در این بخش را داشته باشند مدارک را به اتحادیه یا انجمن‌های مربوطه می‌دهند و آنها هم با سازمان حمایت هماهنگی‌های لازم را دارند. وی با اشاره به درج قیمت‌های سازمان حمایت و خوداظهاری فروشندگان در سایت این سازمان گفت: درخواست افزایش قیمت از سوی اتحادیه‌های لوازم خانگی بوده اما هنوز اعمال نشده است.
