سال ۲۰۲۱، سالی رویایی برای ارزهای دیجیتال بود. در این سال اتفاقاتی افتاد که شاید پیش‌بینی وقوع آنها غیرممکن بود. مثلاً هیچ‌کس فکرش را نمی‌کرد تسلا در این سال بیت‌کوین بخرد یا السالوادور این ارز دیجیتال را به عنوان ارز رسمی اعلام کند. با این حال، ۲۰۲۱ تنها به اتفاقات خوب محدود نمی‌شود؛ اتفاقات ناگوار و عجیب هم در این سال کم رخ نداد. از مرگ ناگهانی جان مک‌آفی گرفته تا حواشی‌ای که از چین سرچشمه گرفت. در حالی که ۲۰۲۲ کم‌کم آغاز می‌شود، باید خود را برای اتفاقات مهم‌تری آماده کنیم، بسیاری از کارشناسان معتقدند سال ۲۰۲۲، سال قانون‌گذاری‌های بیشتر، پذیرش بیشتر و نوآوری‌های بیشتر خواهد بود. در عین حال برخی از تحلیل‌گران با توجه به الگوی سال‌های اخیر معتقدند که با اتمام فروش‌های نهادی و تزریق سرمایه جدید در بازار، بیت‌کوین در آینده‌ای نزدیک رشدی قریب‌الوقوع خواهد داشت. کمتر کارشناس و متخصصی در این حوزه را می‌توان پیدا کرد که افزایش پذیرش و مقبولیت ارزهای دیجیتال و بلاک‌چین در سال ۲۰۲۱ را انکار کند. پیشرفت‌های قانون‌گذاری و توجه نهادهای ارزهای امنیتی به بهترکردن شرایط برای فعالیت ارزهای دیجیتال باعث شد تا پذیرش و مقبولیت این ارزها تا حد قابل‌توجهی افزایش پیدا کند. بسیاری از همین کارشناسان، ۲۰۲۱ را تازه اول راه مقبولیت و پذیرش می‌دانند و معتقدند در سال‌های آینده، این موارد بهتر و بهتر می‌شوند. در سال ۲۰۲۱، کوین‌بیس وارد نزدک شد، السالوادور بیت‌کوین را به‌رسمیت شناخت و بسیاری از نهادهای قانون‌گذاری بارها در مورد ارزهای دیجیتال صحبت کردند و همین مساله سیلی از پوشش رسانه‌ای را به‌سمت این حوزه روانه کرد. از سوی دیگر، نباید فراموش کرد که در دنیای دیجیتال امروز، پوشش رسانه‌ای، نیروی محرکه مقبولیت و پذیرش هر پدیده‌ای است.
بهترین اتفاقات سال ۲۰۲۱
سال ۲۰۲۱ پر از زمان‌هایی بود که می‌شد اشک شادی ریخت. هر کدام از اتفاق‌های خوبی که در این سال رخ داد، قیمت ارزهای دیجیتال را تا مرز انفجار پیش برد و در نهایت به تریلیون دلاری‌شدن این صنعت انجامید. در سال ۲۰۲۱ شاهد پاسخ به یکی از سوالات چندساله بیت‌کوین بودیم: اینکه آیا صندوق‌های قابل‌معامله در بورس بیت‌کوین مجوز می‌گیرند؟ تا پیش از تأیید ETF شرکت والکری در امریکا، کمیسیون بورس و اوراق بهادار این کشور که مسوول اعطای مجوز به چنین صندوق‌هایی است، بارها و بارها درخواست‌های شرکت‌های مختلف را رد کرده بود؛ اما بالاخره تسلیم شد و در ماه اکتبر (مهر) شاهد عرضه اولین صندوق قابل‌معامله در بورس بیت‌کوین در امریکا بودیم. این اتفاق از جنبه‌های مختلفی دارای اهمیت است. ETFها این امکان را فراهم می‌کنند که سرمایه‌گذاران نهادی با خیال راحت روی بیت‌کوین سرمایه‌گذاری کنند؛ چراکه این صندوق‌ها در بستری قانون‌گذاری‌شده عرضه می‌شوند و مشکلات قانونی گریبان شرکت‌ها را نخواهد گرفت. پس از والکری، صندوق قابل‌معامله در بورسِ شرکت پروشیرز هم موفق شد مجوز خود را از کمیسیون بورس و اوراق بهادار امریکا دریافت کند. شرکت تسلا ماه فوریه (بهمن ۹۹) به‌صورت رسمی و طی بیانیه‌ای اعلام کرد که چیزی در حدود ۱.۵ میلیارد دلار بیت‌کوین خریده است. این شرکت قصد خود از خرید بیت‌کوین را متنوع‌سازی دارایی‌های شرکت عنوان کرده بود. تسلا در آن زمان گفت که بستری برای خرید خودروهایش با استفاده از بیت‌کوین را فراهم می‌کند؛ تصمیمی که چندی بعد از آن عقب‌نشینی کرد. پس از خرید بیت‌کوین توسط تسلا، فرانسیس سوارز، شهردار میامی، در مصاحبه‌ای اعلام کرد که این تصمیم «شروعی تازه» برای بیت‌کوین است. انتشار خبر تسلا و بیت‌کوین، باعث رشد شدید قیمت این ارز دیجیتال شد و این در حالی بود که دورنمای قیمت بیت‌کوین در آن زمان تا حدود زیادی، حداقل در کوتاه‌مدت، نزولی بود. شرکت تسلا چند ماه بعد در گزارشی ادعا کرد که در سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۱، چیزی در حدود ۲۳ میلیون دلار از خرید بیت‌کوین ضرر کرده است.
صنعت ارزهای دیجیتال تریلیون دلاری شد
حدود شش ماه پیش بود که السالوادور، به‌صورت رسمی اعلام کرد که بیت‌کوین را به عنوان پول قانونی به رسمیت خواهد شناخت. پس از تصویبِ استفاده از بیت‌کوین به عنوان پول قانونی و ابزار مبادله، این کشور به اولین کشوری تبدیل شد که این ارز دیجیتال را به‌طورکامل به‌رسمیت می‌شناسد. پذیرش بیت‌کوین توسط این کشور باعث روانه‌شدن سیلی از انتقادها به‌سمت این کشور شد. بانک جهانی هم کمی بعد در بیانیه‌ای اعلام کرد که این تصمیم السالوادور را به رسمیت نمی‌شناسد. بسیاری اقتصاددان‌های مشهور دنیا، از جمله استیو هانکه، با اشاره به ضررهایی که بیت‌کوین برای اقتصاد السالوادور دارد، عنوان کردند که این کار عملکرد بیت‌کوین در معاملات روزمره را زیر سوال می‌برد. کمی پس از عبور قیمت بیت‌کوین از ۵۳,۰۰۰ دلار، ارزش بازار ارزهای دیجیتال هم به بیش از ۱ تریلیون دلار رسید. این اتفاق در حالی افتاد که یک سال قبل از آن، ارزش بازار ارزهای دیجیتال تنها ۱۷۸ میلیارد دلار بود. این پایان ماجرا نبود؛ با تداوم رشد ارزهای دیجیتال، ارزش بازار این حوزه هم بیشتر شد. در عرض یک ماه، شاهد عبور از مرز ۲ تریلیون دلار بودیم. ارزش بازار ارزهای دیجیتال یک ماه و نیم پیش هم از سد ۳ تریلیون دلار عبور کرد. در حال حاضر ارزش بازار ارزهای دیجیتال در محدوده ۲.۵ هزار میلیارد دلار قرار دارد. در این میان، بیت‌کوین سهمی ۳۷.۹ درصدی از بازار دارد؛ اتریوم، بایننس‌کوین و تتر به‌ترتیب در رده‌های دوم تا چهارم قرار دارند. در سال ۲۰۲۱ همچنین صرافی‌کوین‌بیس، به عنوان بزرگ‌ترین صرافی ایالات‌متحده، به اولین شرکت فعال در حوزه ارزهای دیجیتال تبدیل شد که سهامش را در بازارهای عمومی این کشور عرضه کرده است. کوین‌بیس موفق شد ماه آوریل (خرداد)، سهام خود را در بازار نزدک عرضه کند. در روز عرضه، ارزش هر سهم از این شرکت به ۳۲۸ دلار رسید. این قیمت برای هر سهم، عدد قابل‌ملاحظه‌ای به حساب می‌آید و می‌توان آن را با روز اول عرضه سهام نام‌های بزرگی همچون فیس‌بوک و ایربی‌ان‌بی مقایسه کرد. عرضه سهام‌کوین بیس از آن جهت دارای ارزش است که باعث می‌شود شرکت‌های فعال در این حوزه، حضور پررنگ‌تری در بازارهای قانون‌گذاری‌شده داشته باشند. این حضور بیشتر یعنی مقبولیت بیشتر و مقبولیت بیشتر یعنی موفقیت بیشتر.
بدترین اتفاقات سال ۲۰۲۱
سال ۲۰۲۱ قطعاً یکی از سال‌های رویایی برای ارزهای دیجیتال به حساب می‌آید، اما اتفاقات بدی هم در این یک سال رخ داد که شاید زیر سایه خوشی‌های ۲۰۲۱ پنهان شده باشند. کلاهبرداری و هک‌ها در صنعت ارزهای دیجیتال و بلاک چین موضوع چندان جدیدی نیستند. در سال ۲۰۲۱ هم مانند سال‌های گذشته، شاهد هک‌های چند میلیون دلاری بودیم. کریم فایننس در سال ۲۰۲۱، چندین نوبت هک شد و هکرها موفق شدند میلیون‌ها دلار از این پلتفرم سرقت کنند. پنکیک بانی، اسپارتان پروتکل، اورانیوم فایننس و میرکات فایننس، از جمله پروژه‌های اسمارت چین بایننس بودند که قربانی هک و کلاهبرداری شدند. صرافی آفریکریپت هم یکی از صرافی‌هایی بود که در سال ۲۰۲۱ قربانی هک شد. گردانندگان این صرافی پس از فروپاشی شرکت، متواری شدند و دادگاه هم دارایی‌های آنها را به سود مشتریان مصادره کرد. چین از ابتدای تولد بیت‌کوین تا همین امروز، همواره یک کابوس برای این بازار بوده است. سال ۲۰۲۱ هم خبر ممنوعیت فعالیت ماینرها چینی و اعمال محدودیت‌های تازه بر معامله‌گران ارزهای دیجیتال به تیتر یک رسانه‌ها تبدیل شد. اگر بخواهیم پرحاشیه‌ترین افراد حوزه ارزهای دیجیتال را معرفی کنیم، قطعاً جان مک‌آفی در صدر این فهرست قرار می‌گیرد و حتی مرگ او نیز یکی از حواشی پیرامون این شخصیت است. جان مک‌آفی، بنیان‌گذار شرکت مک‌آفی که در زمینه امنیت و نرم‌افزارهای ضدویروس فعالیت می‌کند، ماه ژوئن و در حالی که دوران محکومیت خود را در یکی از زندان‌های اسپانیا سپری می‌کرد، خودکشی کرد. او به جرم فرار مالیاتی و پرداخت‌نکردن مالیات بر درآمدش بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸، تحت تعقیب دولت امریکا بود و در نهایت دستگیر و روانه زندان شد. او همواره یک بار هم پیش‌بینی کرده بود که قیمت بیت‌کوین تا سال ۲۰۲۰ به ۵۰۰,۰۰۰ دلار می‌رسد. مک‌آفی در ادامه عنوان کرده بود که اگر این اتفاق نیفتد، یکی از اعضای بدنش را می‌خورد. اتفاق‌های تاریخ‌ساز در سال ۲۰۲۱ کم نبود. برخی اتفاقات مهم دیگر هم در بین این همه اتفاق شاخص گم شدند؛ مثلاً کسی حواسش به قزاقستان نبود که در غیبت چین، بازار استخراج ارزهای دیجیتال را در اختیار خود گرفت. سهم ماهیانه قزاقستان از هش ریت ماهیانه بیت‌کوین در سال ۲۰۲۱ به ۱۸ درصد رسید و این در حالی بود که این میزان در سال ۲۰۱۹ تنها ۱.۵ درصد بود.شاید قزاقستان یکی از برنده‌های سال پرحاشیه ۲۰۲۱ باشد و بتوان آن را در کنار امریکا یکی از مهم‌ترین کشورهای میزبان ماینرهای بیت‌کوین دانست.
اثر هفته اول سال و رشد قیمت بیت‌کوین
برخی از تحیل‌گران بازار ارزدیجیتال به پتانسیل هفته اول ماه ژانویه (دی) برای اثرگذاری در بازار اشاره می‌کنند. در همین رابطه، الکس کروگر، اقتصاددان و معامله‌گر مطرح بر الگویی به نام «اثر هفته اول سال» اشاره می‌کند. ۲۹ دسامبر (۸ دی) کروگر در توییت خود به الگوی قیمت بیت‌کوین در هفته اول چهار سال گذشته اشاره کرد. در هفته اول هر یک از این چهار سال قیمت بیت‌کوین بین ۷ تا ۳۶ درصد رشد داشته است. در هفته اول سال ۲۰۲۱، قیمت بیت‌کوین از ۲۸,۶۵۳ دلار به ۴۱,۴۴۱ دلار رسید. در پاسخ به این پرسش که «این الگو چه توجیهی برای سال‌های پیش‌تر دارد؟»، کروگر با یادآوری این نکته که بازار تغییر کرده است بر اهمیت دو سال ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ تاکید دارد. کروگر به رشد قیمت بیت‌کوین خوش‌بین است، زیرا انتظار دارد در اوایل سال میلادی جدید جریان سرمایه قابل توجهی از سمت صندوق‌ها به بازار تزریق شود. رائول پال مدیرعامل ریل ویژن نیز در این زمینه با او هم‌نظر است. پال در مصاحبه یوتیوبی خود در ۲۷ دسامبر (۶ دی) گفت که از نظر او فروش بیت‌کوین به پایان رسیده است و در ماه ژانویه (دی) با وارد شدن سرمایه‌های نهادی رشد قیمت‌ها دوباره از سر گرفته می‌شود. دیوید لیفچیتز، مدیرعامل اکسوآلفا معتقد است موسسات برای کاهش مالیات خود حتی تا ساعات پایانی سال نیز دست از فروش برنخواهند داشت. از همین رو با شروع سال جدید بازگشت روند صعودی قیمت‌ها امکان‌پذیر است. به عقیده نایجل گرین، مدیرعامل گروه مشاور سرمایه‌گذاری دِوِر، در ماه دسامبر (آذر) شاهد بدترین نمایش ماهانه بیت‌کوین از ماه می (اردیبهشت) سال ۲۰۲۱ تاکنون بوده‌ایم زیرا فروشندگان وحشت‌زده، در عمل ارزهای دیجیتال خود را به خریداران ثروتمند می‌بخشند. گرین معتقد است که روند قیمت بیت‌کوین در بلندمدت صعودی خواهد بود. به عقیده گرین، بیت‌کوین می‌تواند از سرمایه‌گذاران در برابر تورم جهانی محافظت کند زیرا این ارزهای دیجیتال بدون مرز، جهانی و غیرمتمرکز هستند که آینده را می‌سازند. با این حال همه تحلیل‌گران معتقد به صعود قیمت‌ها نیستند. برای مثال خانم کارول الکساندر، پروفسور امور مالی در دانشگاه ساسکس در مصاحبه‌ای با شبکه سی‌ان‌بی‌سی، اظهار کرده در سال ۲۰۲۲ امکان سقوط قیمت بیت‌کوین تا محدوده ۱۰,۰۰۰ دلار نیز وجود دارد. اظهارات او در اکثر موارد شکاکانه است. الکساندر که ارزشی بنیادی برای بیت‌کوین قائل نیست؛ معتقد است که قیمت بیت‌کوین در اوج خود قرار دارد. به نظر تاد لوونشتاین، استراتژیست ارشد سهام بانک یونیون، در سال ۲۰۲۲ با به پایان رسیدن «شرایط طلایی»، بیت‌کوین و همچنین بازارهای سنتی با افت قیمت مواجه خواهند شد. لوونشتاین بسته‌های محرک مالی ناشی از همه‌گیری کرونا و همچنین نرخ بهره‌های پایین را همان شرایط طلایی‌ای می‌داند که به مرور کم‌رنگ خواهند شد. لوونشتاین در این باره می‌گوید: شرایط طلایی رو به اتمام است و موج نقدینگی نیز روندی کاهشی دارد. همین امر آثار مخربی برای دارایی‌های بیش از حد ارزش‌گذاری‌شده و اوراق بهادار از جمله ارزهای دیجیتال در پی دارد.
