زهرا سلیمانی|«ایران به عضویت دایم پیمان شانگهای درآمد.» این خبری بود که دیروز عصر ابتدا در قالب پیامی از جانب امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان در توییتر و بلافاصله پس از آن روی خروجی خبرگزاری‌های داخلی و خارجی قرار گرفت. وزیر امور خارجه ایران در صفحه شخصی خود در توییتر ابتدا از تایید سند عضویت دایم ایران در سازمان همکاری شانگهای خبر داد و اشاره کرد که عضویت ایران پس از سال‌ها انتظار سرانجام از طرف سران سازمان همکاری شانگهای با بازاری که ارزش تقریبی آن برای اعضا 330میلیارد دلار برآورد می‌شود، پذیرفته شد. درخواستی که برای نخستین‌بار 13سال قبل در سال 2008 در زمان دولت نهم مطرح شد اما هر بار بنا به دلیلی از سوی سران شانگهای با آن مخالفت می‌شد. هرچند صداوسیما و رسانه‌های اصولگرا تلاش زایدالوصفی صورت می‌دهند تا نقش دولت‌های قبلی در نهایی شدن فرآیند پذیرش ایران در این پیمان کمرنگ یا انکار شود و این پیوند را یکسره در سبد دستاوردهای دولت سیزدهم قرار می‌دهند، اما واقعیت آن است که مهم‌ترین اقدامات برای پیوستن به این اجلاس حدفاصل سال‌های 92 تا1400در زمان دولت میانه‌روی روحانی صورت گرفت تا نهایتا ایران به عنوان نهمین عضو شانگهای به عضویت دایم این پیمان‌نامه امنیتی، سیاسی و اقتصادی درآید و سند عضویت دایم ایران در این سازمان از طرف رهبران سازمان شانگهای از جمله روسیه و چین امضا شود. ایران از سال ۲۰۰۵ به عنوان عضو ناظر در نشست‌های این سازمان شرکت می‌کند و از سال ۲۰۰۸ به این سو در تلاش برای عضویت دایم بوده است. در این میان، هرچند تا زمان اجرایی شدن برجام، همواره مقامات چین و روسیه به بهانه تحریم‌های بین‌المللی با عضویت ایران مخالفت کرده و می‌گفتند که «بر اساس اساسنامه این سازمان یک کشور تحت تحریم نمی‌تواند به عضویت سازمان درآید»، اما بعد از امضای برجام و پایان تحریم‌ها نیز درخواست ایران در سال 2014 به بهانه‌های مختلف مورد پذیرش قرار نگرفت. بسیاری از تحلیلگران پذیرش درخواست ایران در سال 2021 در شرایطی که ایران همچنان تحت شدیدترین نظامات تحریمی قرار دارد را یکی از نقاط مبهم و پیچیده ماجرا ارزیابی می‌کنند. چرا که اگر قرار بود تحریم‌ها به عنوان عاملی برای عدم عضویت تلقی شود، نباید در این دوره نیز این درخواست مورد قبول اعضا قرار می‌گرفت. برخی معتقدند دلیل اصلی پذیرش عضویت ایران توسط روسیه و چین انعقاد قرارداد همکاری‌های مشترک 25ساله با چین از یک‌طرف و بستن پیمان همکاری‌های استراتژیک با روسیه از سوی دیگر بوده است. احمد شیرزاد یکی از تحلیلگرانی است که در گفت‌وگو با «تعادل» نقش مناسبات ارتباطی تازه در انعقاد قراردادهای همکاری مشترک با چین و روسیه که توسط محمدجواد ظریف و علی لاریجانی پیگیری و منعقد شد را در پذیرش دایم ایران در پیمان شانگهای کلیدی ارزیابی می‌کند.
شانگهای می‌تواند به نیروی پیشران چندجانبه‌گرایی جهانی تبدیل شود
روز گذشته بیستمین اجلاس شانگهای با حضور سران کشورهای شرکت‌کننده در دوشنبه آغاز شد. علاوه بر رییس‌جمهوری تاجیکستان به عنوان کشور میزبان، سران قرقیزستان، قزاقستان، بلاروس، پاکستان، ترکمنستان و ازبکستان نیز حضور دارند و روسای جمهوری روسیه، چین، هند و مغولستان نیز به صورت مجازی در این نشست شرکت کرده‌اند. دیدار با سران کشورهای شرکت‌کننده در اجلاس از جمله روسای جمهور ازبکستان، بلاروس، قزاقستان و نخست‌وزیران ارمنستان و پاکستان، دیدار با ایرانیان مقیم تاجیکستان و... از جمله دیدارهای رییسی در حاشیه اجلاس شانگهای بود. اما در شرایطی که از قبل هم اعلام شده بود، اعضا در این نشست موضوع افغانستان را به عنوان یک پرونده روی میز ارزیابی‌های جمعی خود قرار خواهند داد، رییس‌جمهور کشورمان نیز در اظهاراتش نسبت به تحولات افغانستان واکنش نشان داد، ضمن اینکه رییسی از ضرورت تداوم گفت‌وگوهای مفید و سازنده با کشورهای 1+4 و امریکا نیز دفاع کرد. رییسی با بیان اینکه سیاست خارجی ایران همواره مبتنی بر مشارکت فعال در سازمان‌های بین‌المللی، چندجانبه‌گرایی و مخالفت با یکجانبه‌گرایی بوده است، گفت: تقویت همکاری‌های دوجانبه به ویژه در عرصه اقتصادی، عامل مهمی در ارتقای نقش راهبردی سازمان همکاری شانگهای در اقتصاد جهانی است. رییس‌جمهوری دیروز طی سخنانی در جمع سران و مقام‌های شرکت‌کننده در بیست‌ویکمین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای افزود: توسعه فرهنگی، دستور کار اول همکاری بین کشورهای صاحب تمدن است. بخش عمده خزانه فرهنگ و معنویت جهان در آسیا قرار دارد. آسیا مهد تمدن بشری است و قلب تپنده آن در چین، هند، تاجیکستان و ایران فرهنگ‌ساز بوده است. فرهنگ و تمدن آسیایی همیشه با همگنی، صبر، ادب، احترام متقابل و خیرخواهی و در یک کلام، حکمت و عدالت همراه بوده است. بزرگ‌ترین ادیان ابراهیمی در آسیا بوده‌اند. وی ادامه داد: زمانی که من ریاست‌جمهوری اسلامی را عهده‌دار شدم، جهت‌گیری سیاست خارجی خود را تمرکز بر «چندجانبه‌گرایی اقتصادی» و تقویت «سیاست همسایگی» به معنی وسیع آن و تقویت حضور در سازمان‌های منطقه‌ای معرفی کردم.ترکیب دو ابتکار اوراسیایی و جاده-کمربند می‌تواند تحقق عینی‌بخشی از این رویکرد باشد و ظرفیت‌های عظیم جمهوری اسلامی ایران به لحاظ ژئوپلتیک، جمعیت، انرژی، حمل و نقل، نیروی انسانی و از همه مهم‌تر معنویت، فرهنگ و تمدن می‌تواند تحرک معناداری به این چشم‌انداز ببخشد. این منطقه در طول تاریخ پیوستگی شگرفی داشته است و احیای این پیوستگی از کارویژه‌های پیمان شانگهای و مورد تاکید ایران است.
چالش‌های نظام بین‌الملل در عصر حاضر
رییس‌جمهوری ایران افزود: جهان وارد دوران جدیدی شده است. سلطه‌طلبی و یکجانبه‌گرایی رو به زوال است. نظام بین‌الملل به سوی چند قطبی شدن و بازتوزیع قدرت به سود کشورهای مستقل، در حال تغییر است. در شرایط کنونی صلح و امنیت جهانی از ناحیه سلطه‌طلبی و چالش‌هایی همچون تروریسم، افراط‌گرایی و جدایی‌طلبی در معرض تهدید قرار دارد؛ تهدیدهایی که طیف وسیعی از کشورهای جهان و به ویژه اعضا و شرکای سازمان همکاری شانگهای را هدف قرار داده است. آسیا همچون گذشته‌های نه چندان دور در کانون تغییرات جهانی قرار دارد. حفظ و تقویت صلح در این پهنه گسترده، نه یک انتخاب بلکه یک ضرورت است. سازمان همکاری شانگهای و «روح حاکم بر آن» یعنی اعتماد متقابل، منافع مشترک، برابری، رایزنی مشترک، احترام به تنوع فرهنگی و توسعه مشترک، ابزار کلیدی در راستای حفظ صلح در قرن ۲۱ است. رییسی تاکید کرد: صلح و توسعه از مسیر همکاری و هماهنگی کشورهای کلیدی این منطقه حاصل می‌شود. در این مسیر، شکل‌دهی و تقویت پیوندهای زیرساختی میان کشورهای مختلف اهمیت و ضرورت دارد. ابتکار کمربند- راه، اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کریدور شمال- جنوب به عنوان طرح‌های کلیدی در حوزه اتصالات زیرساختی می‌توانند در تقویت منافع مشترک کشورهای در حال توسعه و تقویت صلح در این منطقه نقش ایفا نمایند. این پروژه‌ها نه رقیب، بلکه مکمل یکدیگرند. وی خاطرنشان کرد: ایران حلقه وصل سه طرح زیرساختی فوق است. ایران می‌تواند از طریق کریدور شمال- جنوب حلقه وصل جنوب و شمال اوراسیا باشد و آسیای مرکزی و روسیه را به هند پیوند دهد. کریدور شمال-جنوب می‌تواند زیرساخت سخت همگرایی در قالب «اوراسیای بزرگ» را تقویت نماید. ایران در مسیر یکی از کریدورهای ابتکار کمربند و راه، یعنی کریدور چین آسیای مرکزی، غرب آسیا قرار دارد و می‌تواند پیوند‌دهنده شرق و غرب اوراسیا باشد. همچنین بندر بزرگ چابهار ایران ظرفیت تبدیل شدن به مرکز تبادلات چندین کشور عضو و همسایه را به نحو ویژه دارد که با همت اعضا می‌تواند به نمادی از همکاری همه اعضای سازمان شانگهای باشد. سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران همواره مبتنی بر مشارکت فعال در سازمان‌های بین‌المللی، چندجانبه‌گرایی و مخالفت با یکجانبه‌گرایی بر پایه عدالت، همکاری، احترام متقابل و ضرورت ایفای نقش سازنده در مواجهه با چالش‌های بین‌المللی و منطقه‌ای بوده است. وی اظهار داشت: امروز نظام بین‌الملل با چالش‌ها و مشکلات متعددی رو به‌روست که حل آنها توسط یک دولت به تنهایی امکان‌پذیر نیست. چالش اول، همه‌گیری کرونا است که نه تنها سلامت ملت‌های جهان را هدف قرار داده بلکه پیامدهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی قابل توجهی نیز در بر داشته است. ما از تلاش‌های اعضای سازمان شانگهای، به خصوص چین و روسیه و هند، برای کمک به واکسیناسیون جهانی تشکر می‌کنیم و آن را در راستای کمک به روح همکاری در عرصه بین‌الملل ارزیابی می‌کنیم. هرگونه اختلال در روند کمک به سلامت انسان‌ها از طریق واکسیناسیون جهانی به بهانه تحریم، ضد حقوق بشر و جنایت علیه بشریت است. حل این مشکل، شدیدا نیازمند همکاری بین‌المللی است و اعضای پیمان شانگهای پتانسیل فراوانی را در این زمینه دارند و ایران حاضر است در این زمینه فعالانه همکاری کند. رییس‌جمهوری خاطرنشان کرد: تحریم یا تروریسم اقتصادی، چالش دیگری است که به مهم‌ترین ابزار سلطه‌طلبان برای تحمیل اراده به دیگران بدل شده است. تحریم یا تروریسم اقتصادی از موانع کلیدی پیشبرد همگرایی منطقه‌ای محسوب می‌شود. سازمان همکاری شانگهای به طراحی ساختارها و مکانیسم‌های مقابله جمعی با تحریم نیاز دارد. تحریم‌های یکجانبه تنها علیه یک کشور نیست بلکه همان‌گونه که در سال‌های اخیر روشن شده تعداد بیشتری از کشورهای مستقل به ویژه اعضای سازمان را دربر می‌گیرد. طراحی مکانیسم‌های مقابله جمعی با تحریم‌های یکجانبه در قالب این سازمان اهمیت و ضرورت دارد. رییسی ادامه داد: از سوی دیگر، ناامنی مخل توسعه و پیشرفت و تروریسم مانع رشد اقتصادی پایدار است. ایران باسابقه بیش از ۴۰ سال تقابل و مبارزه بی‌امان با تروریسم و افراط‌گرایی، خدمات شایسته‌ای برای تحقق صلح و عدالت در منطقه غرب آسیا انجام داده است. ما هم‌پیمان عراق و سوریه در تقابل با داعش و سایر جریان‌های تروریستی بوده‌ایم. وی افزود: شراکت راهبردی ایران و روسیه در مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی در سوریه، تجربه‌ای ارزشمند و الگویی موفق برای همکاری با سایر شرکای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در آینده است. اینجانب دست همکاری برای تحقق صلح و هم‌پیمانی برای مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی به سوی همه دولت‌های مشارکت‌کننده در این اجلاس دراز می‌کنم. ما نیازمند اقدام جمعی برای تامین امنیت و عدالت به عنوان زیرساخت‌های اصلی توسعه و پیشرفت هستیم.
نقش امریکا در مشکلات افغانستان
رییس‌جمهوری گفت: متأسفانه بیش از دو دهه مبارزه نمایشی امریکا با تروریسم در افغانستان و عراق، موجب از دست رفتن فرصت‌های فراوان این دو کشور در تامین امنیت و رفاه برای ملت‌های خود گردید. امریکا چند سال است که این الگوی ناموفق را به سوریه نیز صادر کرده است. مراکز حضور و تحرک نیروهای امریکا در سوریه، از ناامن‌ترین و بی‌ثبات‌ترین مناطق این کشور است. ایران معتقد به امنیت مشترک است و امنیت را تفکیک شده نمی‌داند. راه تامین امنیت مشترک، راه بومی است که صرفا با مشارکت قدرت‌های منطقه‌ای و بدون مداخله خارجی امکان‌پذیر است. وی تصریح کرد: مسوولیت وضعیت ایجاد شده در افغانستان، تماما بر عهده امریکا و کشورهای همکار او در این مدت است. اما ما کشورهای منطقه بایستی شرایطی را فراهم کنیم تا مردم افغانستان بتوانند بر مشکلات خود چیره شوند و مسیری را برای آینده‌ای مطمئن ترسیم کنند. از نظر جمهوری اسلامی، این مهم تنها از طریق کمک کشورهای منطقه به مشارکت موثر همه اقوام در حاکمیت آینده افغانستان محقق خواهد شد. طبیعتا کشورهای منطقه صرفا نقش تسهیلگری دارند. دخالت خارجی در افغانستان بر مشکلات می‌افزاید و در نهایت، بر بی‌ثباتی در آن کشور دامن می‌زند. رییس‌جمهوری اظهار داشت: بر همین اساس، جمهوری اسلامی ایران آماده است تمام توان خود را در خدمت ایجاد حکومتی فراگیر، همه شمول و مستقل در افغانستان قرار دهد و همانند تمامی این سال‌های سخت که در کنار برادران و خواهران افغانی خود بوده‌ایم، به یاری آنان بشتابیم. لکن، مایلم تاکید کنم که تحقق چنین هدفی از عهده هیچ کشوری به تنهایی برنمی‌آید و نیازمند کار مشترک و سامان یافته در قالب ساز و کارهای منطقه‌ای است.
چشم‌انداز مذاکرات هسته‌ای ایران با 1+4
وی تاکید کرد: تامین حقوق ملت ایران در حوزه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای، تضمین منافع مشترک کشورهای در حال توسعه است. هیچ موضوعی نمی‌تواند فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را که در چارچوب مقررات بین‌المللی انجام می‌شود، دچار توقف کند. دیپلماسی یکی از ابزارهای تامین منافع ملی کشورهاست، ولی دیپلماسی زمانی کارآمد است که همه طرف‌ها در عمل به آن پایبند باشند. تهدید و فشار، پای دیپلماسی را سست می‌کند و دست آن را می‌بندد. متاسفانه برخی طرف‌ها با استفاده از ابزار تهدید و فشار تصور می‌کنند می‌توانند دیپلماسی را به نفع خود رقم بزنند، در حالی که با این ترفند عملا دیپلماسی را از میدان به در می‌کنند و آن را از کارایی می‌اندازند. رییس‌جمهوری افزود: ایران رفع تحریم‌ها را حق تردیدناپذیر ملت ایران می‌داند و هر فرآیندی که خلاف این حق باشد را در راستای منافع ملت ایران نمی‌داند. ایران ضمن احترام به رفتار مستقل کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای و به رسمیت نشناختن تحریم‌های ظالمانه یکجانبه امریکا و عدم پیروی از سیاست‌های تحریمی غیرقانونی این کشور، تقویت همکاری‌های دوجانبه را به ویژه در عرصه اقتصادی عامل مهمی در ارتقای نقش راهبردی سازمان همکاری شانگهای در اقتصاد جهانی می‌داند. رییسی اظهار داشت: در پایان لازم می‌دانم، توجه اعضای سازمان را به ضرورت همکاری در موضوعات محیط زیستی در موضوعاتی مثل رشد فناوری، همکاری‌های پساکرونا، امنیت سایبری، دیپلماسی مردمی و ارتباط قوی با مردم و برخورد سازمان‌یافته با جرایم سازمان یافته با مواد مخدر و تروریسم اعلام کنم. وی خاطرنشان کرد: معتقدم اعضای سازمان شانگهای با اعتماد به پیشینه ریشه‌دار تمدنی خود می‌توانند روش‌های موجود برای دستیابی و گسترش صلح و امنیت را بر مبنای دیپلماسی و تعامل همه‌جانبه مبتنی بر عدالت و معنویت استوار کنند.
آثار اقتصادی عضویت ایران در سازمان شانگهای
مهم‌ترین خبری که در پایان بیست و یکمین نشست سران سازمان شانگهای مطرح شد، خبر پذیرش درخواست ایران برای عضویت دائم در پیمان شانگهای است. دیروز اعلام شد سران ۸ کشور عضو اصلی سازمان، نظر موافق خود را با تبدیل عضویت ایران از عضو ناظر به عضو اصلی اعلام و اسناد مربوط به آن را امضا کردند. بر این اساس فرآیند فنی تبدیل عضویت ایران به عنوان یکی از اعضای اصلی سازمان آغاز شده و کشورمان از این پس به عنوان عضو اصلی این سازمان مهم منطقه‌ای با کشورهای عضو همکاری و تعامل خواهد داشت. بلافاصله پس از اعلام این خبر، مردم در شبکه‌های اجتماعی با طرح این پرسش که این عضویت چه دستاورد اقتصادی و معیشتی برای ایران خواهد داشت، تلاش کردند تا از ابعاد پنهان موضوع با خبر شوند. حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان اما در پاسخ به این پرسش‌ها با اشاره به پذیرش عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای گفت که مردم حتما آثار این عضویت را در برنامه اقتصادی دولت سیزدهم مشاهده خواهند کرد. امیرعبداللهیان که به همراه رییس‌جمهور به منظور شرکت در نشست سران سازمان همکاری شانگهای در دوشنبه پایتخت تاجیکستان حضور دارد، دیروز در گفت‌وگو با شبکه خبر درباره پذیرش عضویت دائم ایران در این سازمان گفت: مهم‌ترین شروع فرآیند عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای است که ابعاد مختلف سیاسی، امنیتی، تجاری، اقتصادی و فرهنگی و گمرکی و زمینه‌های متعدد دیگری را شامل می‌شود.در واقع این عضویت به دولت سیزدهم کمک می‌کند تا برای اجرای سیاست آسیامحور و کار با آسیا به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی خود موفق باشد. وزیر امور خارجه ایران با بیان اینکه از سال‌های پیش عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای در دستورکار بود، خاطرنشان کرد: برای وارد شدن به پروسه عضویت دائم که امروز این اتفاق مهم رخ داد نیازمند پیگیری‌های جدی بودیم که آقای رییس‌جمهور از همه فرصت‌های تماس‌های تلفنی و مهمانانی که برای مراسم تحلیف به تهران آمدند و عضو پیمان شانگهای بودند استفاده کرده و شخصا این موضوع را پیگیری کرد و به بنده هم تکلیف کرد که در رایزنی‌ها با همتایان این موضوع را با جدیت دنبال کنیم که بتوانیم این عضویت را در دوشنبه پایتخت تاجیکستان به نتیجه برسانیم. رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان با بیان اینکه برای این عضویت موانع زیادی نیز وجود داشت، افزود: اما با مجموع تلاش‌هایی که در دولت انجام شد خوشبختانه این اتفاق افتاد و سران کشورهایی، چون روسیه، چین، هندوستان، پاکستان و تاجیکستان که میزبان اجلاس بود کمک و همکاری کردند و این اتفاق مهم رقم خورد. باید عضویت ایران در این سازمان را یک دستاورد خیلی مهم این اجلاس به شمار آورد و حتما مردم عزیزمان آثار آن را در برنامه اقتصادی دولت سیزدهم مشاهده و ملاحظه خواهند کرد. البته روند عضویت دائم به گونه‌ای است که مرحله به مرحله گام‌هایی اتخاذ می‌شود که در هر مرحله یکی از حلقه‌ها فعال می‌شود و در نهایت در یک پروسه حداکثر یک ساله تا یک سال و نیمه تمام بخش‌های مربوط به عضویت دائم ما به شبکه بزرگی که در بین کشورهای عضو سازمان شانگهای قرار دارد، فعال می‌شوند و این یک شروع خیلی دقیق است. به موازات آن آقای رییس‌جمهور با سران کشورهای عضو سازمان شانگهای ملاقات‌های دوجانبه زیادی را داشتند. عمده ملاقات‌های ما حول محور همکاری‌های اقتصادی و تجاری، همکاری‌های گمرکی، ترانزیت و انرژی بود و در مواردی می‌دانید که ما در این حوزه‌ها دانشجویان زیادی داریم و برخی از مشکلات دانشجویان و تجار و بازرگانان ما که باید حل و فصل می‌شد مورد توجه قرار گرفت.به دلیل اینکه تعداد زیادی از وزرا همراه رییس‌جمهور در این سفر هستند، بلافاصله بعد از هر ملاقات، ملاقات‌های دوجانبه وزرای همراه را با همتایان خود ساماندهی کردیم.
بازتاب عضویت ایران در شبکه‌های اجتماعی
مسوولان، شخصیت‌های سیاسی و کاربران شبکه‌های اجتماعی نیز در واکنش به خبر عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای پیام‌هایی در فضای مجازی منتشر کردند که برخی از آنها به شرح ذیل است:
سید محمد حسینی: امروز ج.ا.ا رسما عضو دائم و اصلی #سازمان_شانگهای شد، در حالی که تاکنون صرفا عضو ناظر بود. عضویت در سازمانی با حضور قدرت‌های بزرگ #اقتصادی جهان مثل چین و هند، مزایای فراوان اقتصادی، تجاری، حمل و نقل، ترانزیت، امنیتی و حتی فرهنگی برای #ایران خواهد داشت. سیدنظام‌الدین موسوی: ایران به عنوان عضو رسمی اجلاس شانگهای پذیرفته شد. حالا در کنار روسیه، چین و هند، جمهوری اسلامی ایران ضلع چهارم «مربع قدرت شرق» را شکل می‌دهد. وارد نظم نوینی در قرن ۲۱ شده‌ایم که از منظر اقتصادی و سیاسی، مربع قدرت شرق، اثرگذارترین بازیگر این نظم جدید است. سیدمحسن دهنوی: با پذیرش ایران به عنوان عضو رسمی سازمان همکاری #شانگهای، سیاست خارجی ما وارد افق‌های روشن‌تری شد. همکاری با همسایگان و شرکای آسیایی باید رکن دکترین سیاست خارجی دولت سیزدهم باشد. اقتصاد مقاومتی علاوه بر آنکه درون‌زا است، برای شکستن تحریم‌ها با اقتصادهای جهانی نیز تعامل دارد. مصطفی قمری‌وفا: امریکا دوباره باخت! اعلام عضویت دائمی ایران اسلامی در پیمان اقتصادی و امنیتی #شانگهای، شاخص‌های #قدرت_آفرینی این سازمان 25 ساله آسیایی را افزایش می‌دهد. #ایران، حلقه اتصال شرق به غرب و شمال به جنوب آسیاست. بازار 330 میلیارد دلاری شانگهای: زمینه بی‌تاثیر کردن #تحریم‌های #امریکا.
