عضو شورای عالی فضای مجازی با بیان اینکه کسی مخالف توسعه پهنای باند داخل نیست، اظهار کرد: اغلب کارشناسان و کسانی که در مورد پهنای باند صحبت می‌کنند از توسعه پهنای باند و ترافیک داخلی حمایت می‌کنند. در برههای از زمان ترافیک پهنای باند خارجی ما به دلیل اینکه کاربران ایرانی به هر ترتیبی به سمت خدمات خارجی سوق پیدا کردند، افزایش یافت و وزارت ارتباطات نیز پهنای باند را وارد می‌کرد و به مردم فروخت. هم‌اکنون اما تکلیف توسعه پهنای باند داخلی معلوم و مشخص است و ابهامی روی آن نیست. همه نیز می‌دانند که افزایش پهنای باند خارجی، خارج از مصلحت کشور اتفاق افتاده است.
چندی پیش خبری مبنی بر احضار وزیر ارتباطات به دادسرای فرهنگ و رسانه در رسانه‌ها منتشر شد که حکایت از اعلام جرایم متعدد توسط دادستان کل کشور علیه وزیر ارتباطات داشت. در متن این خبر آمده بود که محمدجواد آذری جهرمی به دلیل استنکاف از اجرای اوامر قضایی در مورد فیلتر کردن اینستاگرام با وجود حکم صادره، استنکاف از اجرای دستورات مقام‌های دولتی که اشاره به ابلاغ رییس مرکز ملی فضای مجازی به وزارت ارتباطات برای کاهش پهنای باند بین‌الملل و محدودسازی پیام رسان‌های خارجی دارد، احضار شده است. البته پس از آن حسن روحانی، رییس‌جمهوری با اشاره به احضار اخیر آذری جهرمی گفت: «از وزیر ارتباطات تشکر می‌کنم. پهنای باند کاری عظیم و به معنی مبارزه با فساد است و کسی نمی‌تواند با مبارزه با فساد مخالف باشد. اگر می‌خواهید کسی را برای مبارزه با فساد احضار کنید، باید من را احضار کنید، نه وزیر من را.» هرچند در واکنش به این اظهارات، انتقادات از وزیر ارتباطات همچنان ادامه یافت. رسول جلیلی، عضو شورای عالی فضای مجازی، در خصوص ابهاماتی که در خصوص توسعه پهنای باند در کشور مطرح است، گفت: در تعبیر کلی، نیاز مردم به پهنای باندی است که با سرعت و کیفیت امکان دسترسی به خدمات مورد نیاز را فراهم کند. اما باید بین پهنای باند و ترافیک مبادله شونده در پهنای باند، تمایز قائل بود. چرا که ممکن است پهنای باند وجود داشته باشد اما ترافیکی در آن مبادله نشود. وی با بیان اینکه عمده کشورهای مستقل و توسعه یافته برای خود شبکه ملی ایجاد کرده و تلاششان این است که هر کدام نیاز خود را در داخل کشور تأمین کنند، ادامه داد: چرا که لازم است پهنای باند برای دسترسی سازمان‌ها، نهادهای عمومی، شرکت‌ها و مردم در داخل همان کشور، شهر یا محله باشند و تلاش شود که این ترافیک در داخل آن منطقه و کشور به چرخش درآید. به این ترتیب دیگر نیازی نیست که ارتباط یک شهروند با شهروند دیگر از دروازه‌های کشور خارج و دوباره به سمت خود کاربر یا کاربر دیگری بازگردد. عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی با ذکر این مثال که برای یک جست‌وجو در خصوص خرید یک کالا در شهر مورد نظر کاربر، ترافیک کاربر نباید از پهنای باند آن شهر عبور کند، گفت: اگر خط مشی‌ها و سیاست‌ها منطبق با مصالح و حکمرانی کشور و نیز اقتصاد درون‌زای کشور تنظیم و بنا شده باشد، عملاً این ترافیک نباید از شبکه محلی و داخلی کشور رد شود. جلیلی با اشاره به اینکه توقع این است که امکان ارتباط بین هر کاربر و هر ارایهدهنده سرویس به واسطه پهنای باند برقرار شود، ادامه داد: وقتی ارایهدهنده خدمت، داخل کشور باشد، ترافیک مورد نیاز نیز باید از پهنای باند داخل تأمین شود. برای مثال در شبکه شاد که همه استفاده‌کنندگان، منابع درسی و معلمان آن نیز داخل کشور هستند و همه تعاملات و تراکنش‌ها نیز در داخل است، دیگر نیازی به پهنای باند خارجی نداریم. وی گفت: اغلب کارشناسان و کسانی که در مورد پهنای باند صحبت می‌کنند از توسعه پهنای باند و ترافیک داخلی حمایت می‌کنند و هیچکس مخالف توسعه پهنای باند و ترافیک داخلی نیست. اما اختلاف نظر بر سر توسعه پهنای باند خارجی و توسعه ترافیک خارجی است. عضو شورای عالی فضای مجازی خاطرنشان کرد: ظرف سال‌های اخیر به جای اینکه نسبت ترافیک و پهنای باند داخلی ما نسبت به پهنای باند خارج به سمت ۹۰ به ۱۰ درصد میل کند، در جاهایی شاهد هستیم که این نسبت معکوس بوده است. مصرف پهنای باند و ترافیک خارجی ما سال قبل حدود ۷۰ درصد و مصرف پهنای باند داخلی حدود ۳۰ درصد بوده است. این به معنای وارد کردن، وابستگی، ارزبری و واگذاری حاکمیت کشور به دست صاحبان سکوهای خارجی است.
پهنای باند، در شأن و نیاز ملت
توسعه پیدا نکرده است
وی گفت: آنچه که عده قابل توجهی از کارشناسان با آن مخالفت دارند و آن را خلاف مصلحت دانسته و از آن به وابستگی تعبیر می‌کنند، همین پهنای باند خارجی است. منظور این نیست که پهنای باند خارجی را صفر کنیم و این بی‌معنا است چرا که برای یک سری از نیازهای پژوهشی، آموزشی، تجاری و بین‌المللی و بانکی به پهنای باند خارجی نیاز است. اما اتفاقی که هم‌اکنون در کشور رخ داده این است که برخی خدمات پیام رسانی، شبکه‌های اجتماعی و سرگرمی، توسط یک ارایهدهنده خدمت خارجی صورت می‌گیرد و استفاده مردم از این خدمات، مستلزم استفاده از پهنای باند خارجی شده است. جلیلی تصریح کرد: اینجاست که کارشناسانی که داعیه استقلال کشور در فضای مجازی را دارند، نارضایتی خود را اعلام می‌کنند. اگر منظور آقای وزیر، سخنگوی دولت و رییس‌جمهور از افزایش پهنای باند، پهنای باند داخلی است که دستشان درد نکند و حتی این گلایه هم وجود دارد که این پهنای باند آنطور که در شأن و نیاز ملت است با کیفیت مورد نیاز، توسعه پیدا نکرده است. ما توسعه را قبول داریم اما باید بازهم تلاش شود. اما فرمایش رییس‌جمهور در جایی مورد انتقاد و ایراد است که منظور ایشان پهنای باند خارجی باشد. این ضد افتخار است. وی اظهار کرد: هرچه نسبت مصرف پهنای باند خارجی به داخلی افزایش پیدا کند این به معنای وابستگی بیشتر و ذلت کشور است و باعث حاکمیت کسانی می‌شود که خارج از کشور به ما خدمت می‌دهند و برای ما پهنای باند تولید کرده و آن را به ما می‌فروشند.
تأکید رهبری بر استقلال در فضای مجازی
عضو شورای عالی فضای مجازی در پاسخ به این سوال که آیا در سیاست‌های کلی مدنظر و مصوبات شورای عالی فضای مجازی برای توسعه پهنای باند سیاست‌گذاری شده است، گفت: بحث این بوده که اولویت قطعی با توسعه پهنای باند داخل باشد و دلیلش نیز این بوده که رهبری تاکید بر فراهم شدن استقلال در فضای مجازی و کاهش وابستگی‌ها داشتند. دستور کلی و مصوبات شورای عالی فضای مجازی نیز اولویت پهنای باند داخلی نسبت به پهنای باند خارجی بوده است. وی ادامه داد: ایرادی که یک سری کارشناسان می‌گیرند این است که ظرف دو سال اخیر نسبت پهنای باند خارجی به داخلی با شیب زیادی افزوده شده است. این را مرکز ملی فضای مجازی نیز تأیید می‌کند. اگرچه طی ماه‌های اخیر این شیب به نسبت کمتر شده است اما ظرف نیمه دوم سال ۹۸ و نیمه اول سال ۹۹ شتاب ما در افزایش پهنای باند خارجی، خلاف مصالح، رویه‌ها و سیاست‌های شورای عالی فضای مجازی بوده است. دکتر جلیلی در خصوص ادعای برخی مسوولان نسبت به پیشی گرفتن مجموع پهنای باند پیام‌رسان‌های داخلی نسبت به پیام‌رسان‌های خارجی گفت: مصرف پهنای باند در پیام‌رسان‌های خارجی بسیار بیشتر از مصرف پهنای باند پیام‌رسان‌های داخلی است و پیشی گرفتن پیام‌رسان‌های داخلی در این زمینه با هر سنجه‌ای غلط است.
پیشرفت کلی پروژه شبکه ملی اطلاعات
بطور قطع ۸۰ درصد نیست
عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی در خصوص ارزیابی مرکز ملی فضای مجازی از ادعای پیشرفت ۸۰ درصدی شبکه ملی اطلاعات، گفت: پیشرفت پروژه شبکه ملی اطلاعات بطور قطع ۸۰ درصد نیست و از مرکز ملی فضای مجازی نیز این عدد را نشنیده‌ام و حتی به نسبت خیلی کمتر از این بوده است. عدد ۸۰ درصد در مقطعی ادعای وزیر ارتباطات بود که از سوی مرکز ملی فضای مجازی رد شد. وی گفت: پیشرفت زیرساخت‌های ارتباطی در شبکه ملی اطلاعات بیشتر از زیرساخت‌های اطلاعاتی است و همچنین پیشرفت زیرساخت‌های اطلاعاتی این شبکه از زیرساخت خدمات پایه کاربردی آن بیشتر است. ممکن است که در حد زیرساخت ارتباطی، پیشرفت ۸۰ درصدی داشتیم اما آن ۸۰ درصد به معنای پیشرفت در کل شبکه ملی اطلاعات نیست. این عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف خاطرنشان کرد: زیرساخت ارتباطی چه فایده‌ای دارد زمانی که پیام رسان و شبکه اجتماعی ما اینستاگرام است. این به معنای تحقق اهداف شبکه ملی اطلاعات نیست. ما جاده‌های خودمان را در اختیار بسته‌های دیتای ارایه‌دهندگان خارجی قرار داده‌ایم. این ترافیک داخلی محسوب نمی‌شود. حتی اگر این داده‌ها در فیبرهای ما مبادله شوند، بازهم ترافیک خارجی است و حاکمیت آن در اختیار سرویس‌دهنده خارجی است و فقط مشترکان ما برای این بسته‌ها تعرفه خارجی پرداخت می‌کنند. جلیلی با اشاره به تاکید پیوست حکم اعضای شورای عالی فضای مجازی در مورد توسعه شبکه ملی اطلاعات به جای توسعه پهنای باند خارجی گفت: در برههای از زمان ترافیک پهنای باند خارجی ما به دلیل اینکه کاربران ایرانی به هر ترتیبی به سمت خدمات خارجی سوق پیدا کردند، افزایش یافت و وزارت ارتباطات نیز پهنای باند را وارد می‌کرد و به مردم فروخت. هم‌اکنون اما تکلیف توسعه پهنای باند داخلی معلوم و مشخص است و ابهامی روی آن نیست. همه نیز می‌دانند که افزایش پهنای باند خارجی، خارج از مصلحت کشور اتفاق افتاده است.
