فائزه طاهری
با وجود قطع خدمات‌رسانی به کارت‌های ملی قدیمی، همچنان شمار زیادی از جمعیت کشور به دلیل کندی فرآیند صدور کارت هوشمند ملی، موفق به دریافت این کار نشده در نتیجه از دریافت بسیاری از خدمات عادی و روتین اداری بازمانده‌اند. سازمان ثبت احوال ابتدا قرار بود تا پایان سال ۹۷ فرآیند صدور کارت هوشمند را به پایان برساند، اما به دلیل تحریم‌ها و اینکه تهیه بدنه کارت ملی و تراشه‌گذاری آن در خارج از کشور انجام می‌شد، این وعده محقق نشد و یک سال به تعویق افتاد تا همه این کار‌ها در داخل کشور انجام شود. با این حال وعده صدور تمام کارت‌های ملی تا پایان سال ۹۸ نیز محقق نشد و همچنان میلیون‌ها نفر فاقد کارت ملی هوشمند جدید هستند و کارت ملی قدیمی آنها نیز اعتباری ندارد. با وجود این، بالاخره محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، روز گذشته از کاربری صحیح و فراگیر کارت ملی هوشمند در دولت الکترونیکی خبر داد. او درباره استفاده از کارت هوشمند ملی گفته برای اینکه از کارت ملی هوشمند، استفاده هوشمند شود، باید کاربردهای آن را ترویج کرد و به دلیل عدم فراگیری کارت هوشمند بین همه، تا به حال دستگاه‌های مختلف سراغ استفاده کاربردی از کارت ملی هوشمند نرفتند با توجه به فراگیری مطلوب، پست‌بانک کارت‌خوان‌های کارت ملی هوشمند را در تمام شعبه‌ها نصب کرده تا اگر حسابی می‌خواهد افتتاح شود یا چکی وصول شود، دیگر با کپی گرفتن از کارت و تشخیص هویت توسط مسوول باجه نباشد، تا جعل و پولشویی دشوارتر از قبل شود و از فساد پیشگیری کند و به زودی این کار در همه دستگاه‌ها فراگیر خواهد شد. یکی از مزایای الکترونیکی شدن امکانات و استفاده از فناوری اطلاعات، کارت ملی هوشمند است. این کارت تراشه حافظه‌ای دارد که حجم فراوانی اطلاعات را روی خود بارگذاری می‌کند و مزایایی مانند امکان تصدیق هویت بر اساس رمز عبور، امضای دیجیتال و استفاده کارآمدتر از خدمات دولت الکترونیکی را داراست. کارت ملی هوشمند، مجموعه‌ای از اطلاعات فردی، هویتی و زیستی را در خود دارد و به علت تدابیر امنیتی ویژه، به راحتی قابل جعل نیست. همچنین کارت شناسایی ملی (از نوع الکترونیکی) مزایای بسیاری از جمله فراهم شدن امکان امضای دیجیتالی و همچنین تصدیق هویت افراد به شکلی مطمئن‌تر را به همراه دارد. کارت هوشمند ملی می‌تواند به عنوان یک کلید ورود مناسب برای کاربردهایی مانند هدفمند کردن یارانه‌ها، سلامت الکترونیکی و کاربردهای انتخابات و سایر خدمات شهروندی مورد استفاده قرار گیرد. اولین وظیفه کارت ملی هوشمند شناسایی است؛ در زمان ثبت‌نام، اطلاعات صاحب کارت مانند نام، نام خانوادگی، تاریخ، محل تولد و مواردی از این قبیل روی کارت ثبت می‌شود. به این ترتیب هر جا نیاز به اطلاعات هویتی صاحب کارت باشد، وی می‌تواند کارت خود را ارایه دهد و به صورت دیجیتالی شناسایی شود. شناسایی الکترونیکی موجب کاهش تقلب در شناسایی می‌شود. کاربرد دیگر کارت ملی هوشمند، تصدیق هویت است؛ تصدیق هویت در اینجا تنها به عکس محدود نمی‌شود، بلکه اطلاعات بیومتریکی (اثر انگشت) صاحب کارت نیز روی کارت قرار می‌گیرد و به صورت الکترونیکی قابل بررسی است. به این ترتیب امکان جعل هویت به حداقل می‌رسد. داخل کارت هوشمند تراشه حافظه وجود دارد که حجم فراوانی از اطلاعات را می‌توان روی آن بارگذاری کرد. بنابراین، دور از ذهن نیست که روزی تمامی کارت‌های داخل کیف‌های جیبی با هم تجمیع شوند و همه اطلاعات آنها روی تراشه‌های کارت هوشمند ملی قرار بگیرد. به این ترتیب علاوه بر اطلاعات هویتی، طیف وسیعی از اطلاعات و حتی اطلاعات بانکی را می‌شود داخل این کارت‌ها گنجاند و رسماً تمامی کارت‌های دیگر را از رده خارج کرد. اگرچه هنوز هم افراد زیادی در کشور وجود دارند که کارت ملی دریافت نکرده‌اند؛ آن هم افرادی که برای دریافت این کار ثبت‌نام و همه اقدامات لازم را انجام داده‌اند، اما به دلیل زمانبر بودن فرآیند صدور کارت از دریافت خدمات اداری دولتی محروم مانده‌اند.
