یکی از بزرگ‌ترین فناوری‌هایی که همه جهان انتظار عملیاتی شدنش را می‌کشد، نسل پنجم شبکه ارتباطی یا5G است. شبکه 5G حتی در شلوغ‌ترین ساعات مصرف اینترنت سرعت حداقلی ۱۰۰ مگابیت را ارایه می‌دهد. میانگین سرعت در این شبکه یک گیگابایت‌برثانیه است و به عبارت دیگر تقریباً ۲۰ برابر سریع‌تر از نسل چهار عمل می‌کند. این یعنی دانلود یک فیلم بلند با کیفیت HD در اینترنت نسل چهار، ۱۰ دقیقه زمان می‌برد اما این زمان برای اینترنت نسل پنج تنها یک ثانیه است. از طرفی درحالی که سرعت، دغدغه اصلی کاربران اینترنتی است، به گفته علی‌اصغر زارعی، یک کارشناس فناوری اطلاعات، با بهره‌گیری از اینترنت 5G می‌توان ویدئوهای 4K با سرعت بالا و پهنای باند 100 گیگابیت مشاهده کرد. پس از اینکه در سال‌های گذشته با ورود نسل سوم و چهارم تلفن همراه در دنیا مواجه بودیم، چند سالی است که صحبت از نسل پنجم تلفن همراه مطرح می‌شود. کاهش تأخیر، ظرفیت بالای دسترسی، قابلیت اطمینان بسیار بالا، ارتقای ارتباطات موبایل پهن باند و قابلیت اتصال و ارتباط اشیا در سطح بسیار وسیع ازجمله ویژگی‌های نسل پنج ارتباطی است که این فناوری نوین ارتباطی را به عنوان یک فناوری تحول‌ساز که سایر جنبه‌های فناوری را نیز متحول می‌کند، مطرح کرده است. از طرف دیگر، با استفاده از اینترنت نسل پنجم می‌توانید با قطع شدن تماس تصویری یا تأخیر در رسیدن صدا و تصویر در تماس‌های اینترنتی خداحافظی کنید. کاربردهای این نسل از اینترنت را در ارتقای کیفیت زندگی و تسهیل فرآیندهای صنعتی نیز نمی‌توان نادیده گرفت. شبکه 5G کنترل ربات‌ها، ماشین‌آلات صنعتی، تراکتورهای هوشمند و مانند آن را از راه دور ممکن و به عملکرد هرچه بهتر خودروهای خودران کمک می‌کند.
تحول در دنیای اینترنت اشیا
فراگیر شدن اینترنت نسل پنج دنیای اینترنت اشیا را نیز متحول می‌کند. از ماشین لباس‌شویی و ظرف‌شویی گرفته تا خودروها، دوربینهای ترافیکی و لوازم آشپزخانه، همگی تبدیل به وسایلی قابل کنترل از راه دور می‌شوند. پیش‌بینی می‌شود که در دهه آینده بیشتر از ۲۰ میلیارد وسیله به اینترنت اشیا مجهز و با استفاده از این تکنولوژی حتی به هم متصل شوند. در این راستا علی‌اصغر زارعی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره اینترنت 5G بیان کرد: اینترنت 5G، نسل جدیدی از اینترنت گوشی‌های هوشمند است که به زودی جایگزین 4G می‌شود. با اینترنت 5G سرعت آپلود و دانلود بسیار بالا می‌رود و مدت تاخیر در ارتباط دستگاه‌ها یا شبکه‌های وایرلس به صورت قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند. وی با بیان اینکه سرعت، موضوع و دغدغه اصلی کاربران اینترنتی است که اینترنت 5G سرعت بالایی نسبت به سایر نسل‌‌های اینترنت‌‌های تلفن‌‌های همراه دارد؛ به‌طور تقریبی می‌شود عنوان کرد که سرعت اینترنت 5G هزار برابر بیشتر از سرعت اینترنت 4G است. با نسل اینترنت 5G می‌شود، ویدئوهای 4K با سرعت بالا و پهنای باند 100 گیگابیت مشاهده کرد. این کارشناس فناوری اطلاعات با بیان اینکه از بین بردن تاخیر در ارسال و دریافت داده از قابلیت‌‌های بسیار مهم اینترنت 5G است، اظهار کرد: در حالت کلی سرعت ارسال داده از یک نقطه به نقطه دیگر، در 4G، حدود چهار میلی‌ثانیه است اما سرعت همین کار در اینترنت 5G یک میلی‌ثانیه است. این شبکه همچنین تراکم اتصال بیشتری نسبت به شبکه 4G دارد و دستگاه‌های بیشتری را برای اتصال ساپورت می‌کند که در حقیقت یک میلیون دستگاه متصل در هر کیلومتر مربع است.
اینترنت نسل پنج
مطالبه جدی و نیازمندی کسب‌وکارهاست
به نظر می‌رسد در ایران هم اقداماتی برای ورود به نسل پنجم آغاز شده و مسوولان از تکمیل نقشه راه این فناوری تا پایان سال خبر می‌دهند، بدین‌ترتیب که تا پایان سال ۲۰۲۰ به نتیجه نهایی در زمینه این فناوری برسیم. محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات سال گذشته درباره اینترنت نسل پنج گفته بود مقدمات پیاده‌سازی 5G در ایران انجام شده است و از اجرایی کردن اولین نسخه 5G و ارایه خدمات اینترنت نسل ۵ به عنوان یک مطالبه جدی و نیازمندی کسب‌وکارها در کشور خبر داده بود. در این راستا زارعی درباره کاربردهای اینترنت 5G بیان کرد: اینترنت اشیا، وسایل نقلیه خودکار، کنترل دستگاه از راه دور، مراقبت‌های بهداشتی، ایمنی و زیر ساخت‌‌های عمومی از کاربردهای این نسل اینترنت است. ورود به دنیای 5G بدون شک، روش تعامل روزانه با فناوری را مدام تغییر می‌دهد و نباید فراموش کرد که استفاده از پهنای باند تلفن همراه و ضرورت استفاده از آن، یک نیاز مطلق است. وی ادامه داد: حالا دیگر در بسیاری از مناطق مهم کلان‌شهرها، شبکه‌هایLTE از ظرفیت خارج شدند؛ در حقیقت در برخی از شهرها کاربران در اوقات شلوغ روز با کندی سرعت اینترنت مواجه هستند. اینترنت 5G، طیف‌‌های عظیمی را در باندهایی که قبلاً برای ترافیک پهنای باند تجاری استفاده شدند، اضافه می‌کند. وی درباره نقش نسل پنج اینترنت در وسایل نقلیه خودکار گفت: انتظار می‌رود در آینده بسیار نزدیک تعداد وسایل نقلیه مجهز به 5G افزایش پیدا کند تا این وسایل بتوانند به‌راحتی در جاده‌ها با همدیگر در ارتباط باشند و به راننده‌ها و خودروسازها اطلاعاتی درباره سایر خودروها، شرایط جاده، عملکرد وسیله نقلیه و غیره ارایه دهند. مثلاً وقتی یک اتومبیل در مسیر شما ناگهان ترمز کند، خودرو شما با اطلاعاتی که از طریق سیستم به دست می‌آورد با احتیاط ترمز می‌کند؛ اتفاقی که سالانه جان هزاران، هزار آدمی که در تصادفات مهیب کشته می‌شوند را نجات می‌دهد. این کارشناس ارشد مدیریت سیستم‌های اطلاعاتی، درباره ایمنی و زیر‌ساخت‌‌های عمومی با بهره‌گیری از 5G توضیح داد: شبکه‌های 5G به شهرها و شهرداری‌ها امکان می‌دهند کارآمدتر، عمل کنند در حقیقت شرکت‌‌های زیادی می‌توانند به‌راحتی از راه دور و از طریق سنسورها، به اطلاعات زیادی نظارت و آنها را ارزیابی و در صورت لزوم اطلاع‌رسانی بکنند. مثلاً وقتی که شهرداری مشغول ساخت‌و‌ساز در بخشی از شهر است، خیلی ساده و سریع می‌توانند همه مردم را از آن مطلع کند علاوه بر این شهرداری می‌تواند دوربینهای شهری را به سرعت و قیمت پایین نصب و راه‌اندازی کند.
کنترل دستگاه‌های از راه دور با 5G
زارعی با اشاره به نقش 5G در کنترل دستگاه از راه دور بیان کرد: از آنجا که 5G تاخیر خیلی کم و سرعت بالایی دارد کنترل از راه دور ماشین‌آلات سنگین، با این تکنولوژی به واقعیت تبدیل می‌شود. برای مثال 5G این امکان را به تکنسین‌هایی که مهارت‌‌های ویژه دارند، می‌دهد که بتوانند ماشین‌آلات را از هر کجای دنیا کنترل کنند. هدف اصلی، کاهش خطر در محیط‌‌های خطرناک است. وی با اشاره به مراقبت‌های بهداشتی با بهره‌گیری از 5G اظهار کرد: شبکه 5G اساساً می‌تواند مراقبت‌های بهداشتی را هم به‌روز کند. با توجه به پهنای باند بالا و تاخیر کم این شبکه انتظار می‌رود در سال‌های آینده شاهد پیشرفت در امور پزشکی، ترمیم از راه دور، فیزیوتراپی از طریق AR، جراحی دقیق و حتی جراحی از راه دور باشیم. برای مثال بیمارستان‌‌ها می‌توانند برای نظارت بر بیماران، شبکه‌های حسگر بزرگی ایجاد کنند یا پزشکان می‌توانند قرص‌‌های هوشمندی را برای ردیابی روند بهبودی تجویز کنند؛ حتی بیمه‌گذاران هم می‌توانند بر مشترکانشان برای تعیین روش‌ها و مراحل درمانی مناسب نظارت کنند. این کارشناس فناوری اطلاعات با بیان اینکه یکی از جالب‌ترین و مهم‌ترین جنبه‌های 5G، تاثیر آن بر اینترنت اشیا است. در حال حاضر سنسورهایی وجود دارد که می‌تواند با همدیگر ارتباط برقرار کند. اما آنها به منابع بیشتری نیاز دارند و ما به سرعت با کاهش ظرفیت داده‌ای LTE روبه‌رو هستیم. با سرعت بالای 5G و مقدار کم تاخیر آن، اینترنت اشیا، از طریق ارتباط بین سنسورهای و دستگاه‌های هوشمند، قدرتمندتر می‌شود. در حقیقت دستگاه‌های هوشمند مجهز به 5G، در مقایسه با دستگاه‌های هوشمند فعلی موجود در بازار به منابع کمتری نیاز دارند چون که تعداد بسیار زیادی از این دستگاه‌ها می‌توانند به یک ایستگاه پایه متصل شوند، امری که آنها را بسیار کارآمدتر می‌کند. زارعی خاطرنشان کرد: امکان دسترسی به اینترنت 5G بستگی به این دارد که شرکت‌‌های مخابراتی و ارتباطی چقدر مشغول کار روی زیر ساخت‌‌های این شبکه باشند و امکان دسترسی به آنها را برای شما فراهم کنند. در حال حاضر در امریکا، شرکت‌‌های زیادی در منابع مختلف در حال کار روی 5G استفاده از آن در صنعت خودشان هستند. در زمان‌های آینده زیاد دور نیست که زیر‌ساخت‌‌های شبکه 5G هم آماده شود و در اختیار عموم قرار بگیرد.
