گروه دانش و فن
بهترین محل نگهداری گوشی موبایل کجاست؟ بهتر است گوشی همیشه در دستان ما باشد یا آن را در جیب شلوار و کت یا کیف همراه قرار دهیم؟ تماس مداوم و طولانی‌مدت گوشی تلفن همراه با بخش‌های مختلف بدن چه خطرات و آسیب‌هایی را به همراه خواهد داشت و ما باید چگونه از گوشی موبایل استفاده کنیم تا از این آسیب‌ها در امان باشیم؟ مکالمه چند ساعته با گوشی چه خطراتی برای بدن ما دارد و بهتر است گوشی هنگام مکالمه در چه وضعیتی باشد؟ عادت‌های بد نگهداری از گوشی موبایل چیست و در هنگام شارژ گوشی باید چه نکاتی رعایت شوند؟ اینها برخی از پرسش‌های جدی هستند که در زمینه حمل و استفاده از تجهیزات الکترونیکی همچون موبایل و لپ تاپ باید پاسخ داده شوند و هر کاربر گوشی موبایل یا دیگر تجهیزات الکترونیکی لازم است آنها را بداند.
به گزارش مهر، سیدحسن سیدموسوی -استاد دانشگاه و متخصص سازگاری الکترومغناطیس (EMC) - به مرور پنج عادت اشتباه در حمل و استفاده از تجهیزات الکترونیکی و به آسیب‌ها و آثار بیولوژیکی ممکن در استفاده و حمل نادرست گوشی موبایل و لپ‌تاپ، اشاره کرده و به ارایه راهکارهای اصلاحی در خصوص این عادات اشتباه پرداخت.
مکالمه طولانی‌مدت و چسباندن گوشی موبایل به سر و گوش
دستگاه‌های الکترونیکی و از جمله گوشی‌های موبایل دارای القاهای الکتریکی و مغناطیسی و همچنین تشعشعات الکترومغناطیسی هستند. امواجی که از آنتن‌های نصب‌شده در درون گوشی خارج شده و به سوی ایستگاه‌های BTS برای برقراری ارتباط گسیل می‌شوند. برعکس این پدیده هم رخ می‌دهد و گوشی‌های موبایل تشعشعات الکترومغناطیسی محیط را جذب می‌کنند تا بتوانند با آنتن‌های BTS ارتباط برقرار کنند.
تماس سلول‌های بدن و سر انسان در کوتاه‌مدت با این تشعشعات بی‌خطر است ولی هنگامی که طولانی‌مدت از یک گوشی تلفن همراه استفاده شود و فاصله بسیار نزدیکی هم با بدن انسان و از جمله سر انسان داشته باشد -مانند هنگامی که گوشی را به سر و گوش خود چسبانده و برای مدت زمان طولانی مکالمه می‌کنیم- امکان ایجاد تأثیرهای جدی روی سلامتی‌مان وجود دارد.
تحقیقاتی وجود دارد که ثابت می‌کند بر اثر تماس گوشی با سر انسان، بخش‌هایی از سر مانند گوش میانی یا مایع نخاعی مغزی افزایش دما خواهند داشت، اگر چه با افزایش حدود ۳۵ درصدی CBF (جریان خون مغزی) فرصت افزایش دمای کل بدن به بیش از نیم درجه ایجاد نمی‌شود، ولی به‌طور موضعی در گوش و سر و دست، دما می‌تواند حتی تا ۳۲ درجه نیز افزایش یابد.
در فکتوگرافی (واقع‌نگاری) های صورت‌گرفته به کاهش قدرت شنوایی، و بروز سردردهای طولانی و سرگیجه نیز اشاره شده است، حتی در برخی از مطالعات غیرعلمی صحبت از بروز تومورهای سرطانی در مغز شده که به هیچ‌وجه قابل اثبات نبوده و قابل اعتناء نیست. با وجود این بهترین راهکار این است که برای تماس‌های تلفنی و مکالمات طولانی‌مدت از هندزفری و هدفون استفاده کنیم و تا حد امکان گوشی موبایل از سر و دیگر بخش‌های بدن دور بماند. هندزفری‌های بلوتوثی نیز ممکن است آثار متفاوتی برای انسان داشته باشند، لذا توصیه نمی‌شوند. هدفون‌های سیمی و هندزفری‌های دارای لوله‌های هوایی، بهترین ابزار برای مکالمه، گوش دادن به موسیقی و پادکست توسط اسمارت‌فون‌ها هستند.
قرار دادن گوشی نزدیک بدن
مکان نگهداری گوشی یک چالش جدی و بزرگ برای کاربران موبایل است. یک گوشی موبایل به‌طور دایمی در حال پرتوافکنی است و حتی اگر شما در حال استفاده و مکالمه با آن نباشید، بازهم کانال‌های سیگنالینگ و کنترلی در حال ارسال و دریافت پیام‌هایی، هرچند ضعیف هستند. بنابر این تشعشعات الکترومغناطیسی می‌توانند روی کیفیت عملکردِ برخی از اندام‌های بدن تاثیرگذاری داشته باشند.
اگرچه این تأثیر روی بسیاری از اندام‌ها موقتی است، اما سه چهار مورد از اندام‌ها در مردها و زن‌ها وجود دارند که زمان تأثیرگذاری روی آنها، اگرچه به‌طور علمی ثابت نشده باشد، لیکن در برخی از تحقیقات موردی و مشاهدات بالینی این طور دیده شده که این تأثیرها فراتر از موقت است. عموماً این نوع تحقیقات به فکتوگرافی Facto-graph-y یا واقع‌نگاری معروفند که در آنها بروز و وقوع یک سری علائم مشاهده می‌شود؛ لیکن رابطه علت و معلولی در آن به صورت علمی غیرقابل اثبات است.
یکی از بدترین جاهایی که برای نگهداری گوشی موبایل استفاده می‌شود؛ جیب شلوار یا کت است. پرتوهای موبایل به‌طور مستقیم روی دستگاه تناسلی در مردان و تخمدان و غدد لنفاوی در زنان تاثیر گذاشته و وارد شدن آسیب به آنها گزارش شده است. قرار دادن گوشی موبایل در جیب رویی پیراهن و کت نیز می‌تواند در اندام‌های درونی مانند کبد و کلیه‌ها گرمای غیرمتعارف ایجاد کند. قرار دادن موبایل در جیب‌های داخلی کت‌ها یا برخی لباس‌ها امکانِ تأثیرگذاری موبایل روی قلب و سینه‌ها را افزایش می‌دهد. قرار دادن موبایل در کیف‌های مخصوص روی کمربند نیز ممکن است اندام‌های داخلی همچون کبد، کلیه‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. مثلاً طی تحقیقات انجام‌شده روی بیش از ۱۵۰ مرد و زن که به‌طور منظم موبایل خود را به روی کمر می‌بستند؛ مشخص شد دچار کمبود تراکم مواد معدنی در لگن شده‌اند. اما آیا این آمار بیانگر این است که تراکم استخوان منفی توسط میدان مغناطیسی ساطع شده از موبایل صورت گرفته است؟ هیچکس نمی‌تواند این اظهارنظر را ثابت کند. همانطور که خودتان نیز تجربه کرده‌اید، نگه داشتن طولانی‌مدت گوشی موبایل در دست، می‌تواند احساس بدی به شما دست بدهد و عضلات مچ دست و تاندون‌ها و زردپی‌های دست را دردناک کند. با وجود این راهکار این است که گوشی موبایل را در کیف‌های بنددار قرار دهید تا دور از بدن باشند. کوله و کیف‌های دستی هم راه‌حل بهتری برای حمل گوشی هستند. هرچه قدر دستگاه‌های الکترونیکی از جمله گوشی موبایل را دور از بدن خود نگهداری کنید، بیشتر در سلامت خواهید بود.
مجاورت و استفاده از گوشی موبایل توسط زنان باردار
تجهیزات الکترونیکی برای زنان باردار و جنین می‌تواند یک ریسک جدی به شمار‌اید. تشعشعات الکترومغناطیس این دستگاه‌ها در طولانی‌مدت می‌تواند هم تأثیرات موقت و هم تأثیرات دایمی روی جنین و همچنین روی مادر ایجاد کند. مثلا اگر مادری گوشی موبایل یا لپ‌تاپ را روی پا یا نزدیکی شکم خود قرار دهد، احتمال تاثیرگذاری روی سیستم گردش خون جفت و جنین در رحم مادر نیز تشدید می‌شود. همینطور، قلب مادر و جنین در معرض پرتوگیری خواهند بود. افزایش استرس و اضطراب و علائم خاص روحی و رفتاری تنها چند نتیجه ملموس تماس مستقیم زنان باردار با دستگاه‌های الکترونیکی است. البته وجود هرگونه پیوند علمی معنی‌دار بین طرز تأثیرگذاری و علائم بالینی گفته‌شده با امواج، در مواردی که گفته شد به اثبات نرسیده است ولی آیا امواج رادیویی ساطع از گوشی‌های موبایل می‌توانند روی اندام‌ها و مغزجنین اثر بگذارند یا نه؟ باید گفت که هیچکس نمی‌تواند این رابطه را به‌طور علمی ثابت کند.
بهترین راه‌حل این است که زنان باردار در تمام دوران بارداری و به‌ویژه ۱۵ هفته اول، تمام وسایل الکترونیکی از جمله گوشی موبایل، لپ‌تاپ، تبلت و حتی تلفن‌های بی‌سیم خانگی را از خود دور کرده و یک «رژیم دیجیتالی» بگیرند. به سراغ گوشی موبایل نروند و از تماس و نزدیکی آن با اعضای بدن و شکم خودداری کنند. در شبکه‌های اجتماعی حضور نداشته باشند و پیام‌رسان‌ها را چک نکنند. از وای‌فای دوری کرده یا آن را خاموش کنند. در حالات بسیار ضروری و فوق‌العاده، به جای چسباندن بلندگو به گوش و سر، از هندزفری یا بلندگوی تلفن استفاده کرده و دور از خود نگه دارند.
تماس مستقیم گوشی موبایل با اعضای بدن
برخی از مردم عادت دارند همیشه گوشی موبایل را در دست بگیرند. گاهی اوقات ساعت‌ها یک گوشی در دست این افراد جابه‌جا می‌شود. از عادت‌های نادرست دیگر، قرار دادن گوشی موبایل روی سینه، قلب، شکم در هنگام خوابیدن و گوش دادن به موسیقی یا تماشای فیلم است. برخی افراد هنگام تماشای تلویزیون، گوشی موبایل را در دست می‌گیرند یا کنار دست خود قرار می‌دهند تا همیشه نیم نگاهی به آن بیندازند. القاءهای الکتریکی و مغناطیسی و همینطور تشعشعات رادیویی گوشی تلفن همراه می‌تواند روی تمام اندام‌های بدن اثرگذار باشد و هریک را بسته به نوع بافت‌ها و ساختار خودش درگیر مخاطرات و حتی بیماری‌ها و آسیب‌هایی کند. بهترین راهکار این است که مکالمات خود را کوتاه و از هندزفری استفاده کنید.
تا جایی که امکان دارد گوشی موبایل را از خود دور کنید و در صورتی که نمی‌خواهید از آن استفاده کنید، آن را روی میزکار، طاقچه و مکان‌هایی دور از محل نشستن و خوابیدن خود قرار دهید و اگر می‌توانید از تلفن ثابت در خانه و محل کار خود استفاده کنید. هرگز گوشی موبایل را برای طولانی‌مدت روی یک عضو بدن قرار ندهید یا در دست، جیب شلوار یا پیراهن نگه ندارید. مواظب باشید گوشی موبایل با اندام‌هایی مانند قلب، سر و اندام تحتانی هیچ تماسی نداشته باشد و همیشه فاصله‌ای زیاد بین آنها رعایت شود.
قرار دادن لپ‌تاپ روی پا
متأسفانه قراردادن لپ تاپ روی پا، به یک عادت بسیار فراگیر و روزمره تبدیل شده است. همه ما چند دقیقه‌ای یا چند ساعتی لپ‌تاپ را روی دوپا قرار داده تا راحت‌تر با آن کار کنیم یا به تماشای فیلم بنشینیم.
عجیب است علی‌رغم اینکه مقداری سوزش و سوزن سوزن شدن در ران‌های خود حس می‌کنیم، به آن توجهی نمی‌کنیم و فکر می‌کنیم این حس طبیعی است.
در هتل، مترو، قطار، هواپیما، پارک، راهروهای دانشگاه و محیط‌هایی مانند سالن‌های جشنواره‌ها و مسابقات این صحنه بیشتر دیده می‌شود. ولی فارغ از اینکه کدام برند لپ‌تاپ را استفاده کنیم و چه قدرت محاسباتی یا ارتباطی دارد و وزن آن چقدر بوده و حتی آنتن‌های رادیویی و وای‌فای در کجای آن نصب شده‌اند، این عادت، عادتی بسیار مضر است. افزون بر اینکه گذاشتن لپ‌تاپ روی پاها می‌تواند به دلیل میزان گرمای تولیدشده در پوست، عوارض پوستی و حتی سوختگی خفیفی به همراه داشته باشد، این عادت، به عنوان یک پارامتر تأثیرگذار در ناباروری مردان نیز در دست مطالعه است. پژوهش‌هایی نیز وجود دارند که در خصوص تحت تأثیر قرار گرفتن مغز استخوان به نتایج دقیقی دست یافته‌اند. بهترین راهکار این است که لپ‌تاپ‌ها را هنگام استفاده روی میز و دور از بدن‌تان قرار دهید. هرگز از لپ‌تاپ روی پا استفاده نکنید؛ حتی با به کاربردن کاورهای محافظ یا داکت‌های پایه لپ‌تاپ.
