گروه دانش و فن مرجان محمدی|
حذف اپ‌های ایرانی روی فروشگاه اپل و گوگل موضوع تازه‌ای نیست، سال 96 بود که به یک‌باره برخی اپلیکیشن‌ها در گوشی کاربران اپل از دسترس خارج شد و اپل در ایمیلی به صاحبان این اپلیکیشن‌ها اعلام کرد: «ما نمی‌توانیم اپلیکیشن شما را در اپ استور قرار دهیم. بر اساس قوانین و تحریم‌های ایالات متحده اپ استور نمی‌تواند میزبان اپلیکیشن کشورهای تحت این تحریم باشد؛ البته این برنامه ممکن است در آینده تغییر کند. اگر این تحریم‌ها برداشته شود، پیغامی حاوی آپلود مجدد اپلیکیشن‌ها برای شما ارسال خواهد شد.» سیاستی که تا به امروز نه تنها تغییر نکرده بلکه سخت‌تر شده است، رویه حذف اپلیکیشن‌های ایرانی نه‌تنها از فروشگاه اپ استور حذف شد بلکه به دلیل فشارهای ترامپ و سیاست‌های ضد ایرانی باعث شد تا گوگل نیز اقدام به حذف برخی اپلیکیشن‌های ایرانی از فروشگاه خود بکند، از کار افتادن تعداد زیادی از اپ‌های ایرانی نه تنها به مذاق کاربران ایرانی خوش نیامد بلکه برخی از اپلیکیشن‌ها که از طریق آن درآمدزایی و اشتغال ایجاد شده بود باعث بیکاری افراد شد.
مساله‌ای که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به آن واکنش نشان داد و در صفحه توییتر خود نوشت: 11 درصد سهم بازار گوشی ایران متعلق به اپل است. احترام به حقوق مصرف‌کننده امروزه یک اصل است که اپل رعایت نکرده . حذف اپ‌ها را پیگیری حقوقی می‌کنم. وی در پست دیگری نوشت: «در دیداری که با محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه داشتیم پیگیر حذف اپلیکیشن‌های ایرانی از اپ‌استور با همکاری یکدیگر هستیم.»
اما حذف اپ‌های ایرانی از اپ استور باعث نشد تا صاحبان این اپلیکیشن‌ها کاربران خود را در محیط ios از دست بدهند بلکه آنها با راهکارهایی مقطعی توانستند دوباره اپلیکیشن‌های خود را در اپل راه‌اندازی کنند بدین شکل که چند فروشگاه نرم‌افزاری مطرح در ایران با داشتن پروفایل سازمانی توانسته بودند تعداد زیادی از اپلیکیشن‌های ایرانی را منتشر کنند اتفاقی که باعث شد فعالیت همانند گذشته از سر گرفته شود، اما اسفندماه سال گذشته بازهم اپ‌های ایرانی از اپ استور حذف شد و صاحبان این اپلیکیشن هااز کاربران خواستند تا رفع مشکل از نسخه وب این اپلیکیشن‌ها استفاده کنند، اپل به‌دلیل آنچه تخطی از قوانین مربوط‌به برنامه مجوزهای اینترپرایز این شرکت برای اپلیکیشن‌های درون‌سازمانی توصیف می‌شد، تعداد زیادی از اپلیکیشن‌هایی را که از خطوط قرمز تعیین‌شده برای این برنامه عبور کرده بودند، مسدود و مجوزهای صادره برای آنها را باطل کرد.
در هر صورت، با وجود تلاش شرکت‌های ایرانی برای استفاده از مجوزهای جدید، نظارت سفت‌وسخت اپل روی برنامه اینترپرایز باعث شد تا اپلیکیشن‌های پرکاربرد و ضروری به‌صورت مداوم از دسترس کاربران ایرانی iOS خارج شده و زندگی این دسته از افراد مختل شود. حال یکی از شرکت‌های ارایه‌دهنده خدمات حمل و نقل اینترنتی در حرکتی نمادین، نامه‌ای سرگشاده خطاب به اپل تنظیم کرده است تا بدین‌ترتیب اعتراض خود را به گوش سران کوپرتینو برساند. در این نامه آمده که خطاب به مدیرعامل اپل نوشته شده است آمده، شرکت اپل با حذف اپلیکیشن‌های ایرانی، زندگی میلیون‌ها نفر را در یک چشم به هم زدن تحت تأثیر قرار داد، آن هم تنها به خاطر ملیت‌شان. این اقدام اپل منجر به ازکار افتادن صدها میلیون اپلیکیشن برای کاربران آی‌او‌اس شد که در بین آنها شرکت‌های تاکسی اینترنتی نیز وجود دارند.
تبعیض برای ملیت‌های مختلف
نقض یک حق اساسی
معیشت بیش از یک‌میلیون راننده و خانواده آنها به این اپلیکیشن وابسته است. یک سال پیش در تحریم‌های امریکا اپلیکیشن‌ها به وضوح مستثنی شمرده شدند. با این حال اپل بدون اجبار قانونی به پیشواز محدودیت‌هایی رفت که ضربه محکمی به اپلیکیشن‌های خدمات‌رسانی در بازار ایران وارد کرد. امروز اپل هر مجوزی را که این اپلیکیشن‌ها به واسطه آن مشغول به فعالیت هستند باطل می‌کند. با این کار یک‌شبه صدها میلیون اپلیکیشن دچار اختلال می‌شود و تلاش صدها سرمایه‌گذار ایرانی از بین می‌رود. امروز هیچ اپلیکیشنی در بازار ایران اجازه فعالیت در اپ‌استور را ندارد و مجوز آنها فاقد اعتبار است.
آقای کوک، در اظهارنظر اخیر شما حفظ اطلاعات شخصی جزو مبانی حقوق بشر دانسته شده است، بدون توجه به اینکه در کدام کشور زندگی می‌کنیم. سوال ما از شما این است که تبعیض قائل شدن برای ملیت‌های مختلف نقض یک حق اساسی‌تر نیست؟
اخیرا شما عنوان کرده‌اید: «کیفیت زندگی صدها میلیون نفر به طرق مختلفی بهتر شده؛ چرا که اپلیکیشنی برای آن وجود دارد.» امروز اپل زندگی را برای میلیون‌ها نفر سخت کرده است؛ نه به خاطر اینکه دیگر نمی‌توانند بازی‌های بیهوده کنند یا وقتشان را به بطالت بگذرانند، بلکه دیگر نمی‌توانند هزینه‌های زندگی‌شان را تأمین کنند.
اپل با فروش سالانه محصولاتش در ایران و درآمدزایی یک میلیارد دلاری‌اش از این بازار مشکلی ندارد، اما بعد از اینکه میلیون‌ها نفر به این برند اعتماد کردند یک شبه دسترسی‌شان را به اپلیکیشن‌های اساسی مختل می‌کند.
اپ‌استور فروشگاهی نیست که محصولات دم‌دستی بفروشد بلکه یکی از عناصر اساسی اینترنت محسوب می‌شود که مسوولیت بزرگی نه‌تنها در قبال امریکا، بلکه در برابر بشریت دارند.
لطفا این مسوولیت خطیر را بپذیرید و در تصمیم‌تان برای نادیده‌گرفتن حقوق بخشی از کاربران‌تان تجدید نظر کنید.
در هر صورت در حالی که مسوولان و مراجع سطح اول خبر از پیگیری حقوقی برای حل این مشکل دادند ولی نه تنها تا به امروز این مشکل حل نشده است بلکه تمام راه‌هایی که می‌شد تحریم‌ها را دور زد تا این اپ‌ها در دسترس کاربران ایرانی قرار بگیرد ارایه شده است و در صورتی که اپل در سیاست‌های خود تجدیدنظر نکند باید کاربران ای‌اواس مهاجرت اجباری از آی‌او‌اس به اندروید را انجام دهند تا بتوانند از خدمات این اپلیکیشن‌ها استفاده کنند.
