گروه دانش و فن |
چهار فناوری بزرگ آینده به‌مرور درحال‌ورود جدی به جهان هستند. شرکت‌های بزرگ دنیای فناوری در حوزه‌های هوش مصنوعی، بلاک چین، اینترنت اشیاء و کلان‌داده سرمایه‌گذاری‌های بزرگی کرده‌اند. به‌هرحال، رشد و گسترش فناوری‌های مذکور با افزایش نگرانی‌ها درباره آنها نیز همراه بوده است.
ترکیب فناوری‌های پیشگام گفته‌شده که با نام
Big Four هم شناخته می‌شوند، جای بحث و بررسی کارشناسان امروزی دنیای فناوری است. به عنوان مثال، کلان‌داده نوعی سنگ‌بنای فناوری‌های آینده خواهد بود و اگر با هوش مصنوعی و بلاک‌چین ترکیب شود، ظرفیت‌های فراوانی دارد. به‌علاوه، ترکیب اینترنت اشیاء با بلاک‌چین نیز برای هر دو فناوری سودمند است.
در چند وقت اخیر، رشد و به‌کارگیری بلاک‌چین کاهش یافته است؛ اما همگان به کاربردهای گسترده و همه‌جانبه آن اذعان می‌کنند؛ به‌همین‌دلیل، این فناوری می‌تواند سودمند باشد. سودمندی آن شبیه به هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء است و خود را درکنار آنها و خصوصا در پیشرفت اینترنت اشیاء نشان می‌دهد.
رشد فناوری اینترنت اشیاء هم ادامه دارد؛ اما آن هم به‌دلایل مختلف کاهش یافته است. یکی از دلایل، درک فعالان صنعت از دشواری به‌کارگیری شبکه‌های پیچیده از اشیاء بود. درواقع، دشواری از تصور اولیه آنها بسیار بیشتر شد. به‌علاوه، مشکلات امنیت و طول‌کشیدن اجرای شبکه‌ها، تب پیرامون اینترنت اشیاء را تاحدودی فروکش داد. همین روند برای بلاک‌چین هم رخ داد.
به‌دلیل شباهت بلاک‌چین و اینترنت اشیاء در مشکلات اجرا و گسترش، شاید ترکیب این دو فناوری به حل مشکلات اصلی آنها کمک کند. درواقع، آنها به‌کمک یکدیگر می‌توانند برخی از موانع اجرای فناوری‌ها را از بین ببرند. به نظر می‌رسد، ترکیب‌شدن اینترنت اشیاء و بلاک‌چین، می‌توان سیستمی بدون نقص را ایجاد کند؛ سیستمی که در آن اشیای هوشمند در شبکه‌ای با نظارت کم انسانی فعالیت می‌کنند. این شبکه از دفتر کل تغییرناپذیر بهره می‌برد؛ چون امنیت بلاک‌چین و تاحدودی هک‌ناپذیربودن آن اثبات شده است. به‌علاوه، سیستم توکن مناسب این ترکیب را کامل خواهد کرد.
مشکلات امنیتی اینترنت اشیاء یکی از بحث‌های مهم کارشناسان امنیتی در سال‌های گذشته بود. برخی از آنها، این مشکلات را با رخدادهای عجیب و غریب مقایسه می‌کردند. عماد لبادی، مدیرعامل VeCap، یکی از شرکت‌های امنیت اینترنت اشیاء، درباره نگرانی‌های امنیتی این حوزه می‌گوید: حفاظت ناکافی در ابعاد بزرگ در حوزه اینترنت اشیاء دیده می‌شود. حتی دستگاه‌های تولیدکنندگان بزرگ صنعت نیز درمعرض بسیاری از نفوذهای خطرناک و ساده هستند. کمبودهای دستگاه‌ها در بخش امنیت در انواع مختلف دیده می‌شود: رمزگزاری ناقص و الزامات تأیید هویت ضعیف مانند ورود خودکار و امکان اتصال از خارج. فقط یک دستگاه ناایمن با تنظیمات ضعیف کافی است تا کل شبکه شما یا خانه هوشمندتان درمعرض نفوذ قرار بگیرد. درواقع، هکرها فقط به همان یک نقطه نیاز دارند تا کل شبکه را آلوده کنند.
به گزارش زومیت، هکرها کمتر از یک دقیقه زمان نیاز دارند تا به دستگاه‌های خانه هوشمند وارد شوند. دستگاه‌هایی از گوشی تلفن و تلویزیون گرفته تا کنسول‌های بازی، همگی به اینترنت متصل و درمعرض نفوذ هستند. تعداد زیادی از دستگاه‌ها با آسیب‌پذیری‌های شدید به‌نوعی درمعرض نفوذ هستند که تا پیش از فهمیدن تولیدکنندگان و ارایه به‌روزرسانی‌های امنیتی، نفوذهای امنیتی رخ می‌دهند و خبر آنها نیز گسترش پیدا می‌کند. درواقع، تفکر کوتاه‌مدت امنیت بلندمدت را ازبین می‌برد.
لبادی، در ادامه کاربرد بلاک‌چین را در شرکت خود و برای ازبین‌بردن مشکلات امنیتی توضیح می‌دهد. یکی از کاربردها، ترکیب و اتصال این دو فناوری به یکدیگر است. ما از تراکنش‌های قرارداد هوشمند برای ایجاد امنیت در همه ارتباطات داخلی در سیستم خانه هوشمند استفاده می‌کنیم. هر حرکتی در پلتفرم ما روی بلاک‌چین ذخیره می‌شود. دیتابیس نهایی تقریبا دربرابر نفوذ امن است.
هرچند تب اینترنت اشیاء فروکش کرده است؛ اما ظرفیت‌ها و کاربردهای این فناوری هنوز وجود دارند و دیده می‌شوند. البته، فناوری هنوز برای ورود به زندگی روزمره انسان‌ها آماده نیست. اینترنت اشیاء به بررسی‌ها و شتاب‌دهی‌های زیادی نیاز دارد. شاید این نیازها به‌کمک فناوری بزرگ و پیشگام دیگری رفع شود.
ساشا ایوانف، مدیرعامل و بنیان‌گذار
Waves Platform و Vostok توضیح می‌دهد که رشد اینترنت اشیاء به‌سمت اجرا و کاربردی‌ترشدن می‌رود. البته، گسترده‌ترشدن قطعا به فناوری‌های دیگر وابسته خواهد بود. اینترنت اشیاء به‌سمت اجرای گسترده‌تر و کاربردهای ملموس‌تر پیش می‌رود. به‌علاوه، ادغام‌شدن آن با دیگر فناوری‌های همچون کلان‌داده و هوش مصنوعی و بلاک‌چین تأثیرش را در زندگی و کار ما افزایش می‌دهد و درنهایت، راهکاری از آن استخراج خواهد شد. بزرگ‌ترین اجراها و دستاوردهای اینترنت اشیاء در سطوح صنعتی به دست خواهد آمد. حسگرهایی که داده‌های فراوانی در این سطح جمع‌آوری می‌کنند و در بخش‌هایی همچون حمل‌ونقل، باربری، ردگیری وفرایندهای صنعتی به‌کار می‌روند. اگر اینترنت اشیاء و بلاک‌چین را به عنوان فناوری‌های مستقل درنظر بگیریم، آنها در کاربردهای اندک خود محدود می‌شوند. باوجوداین، هر دو این دستاوردهای مدرن با ترکیب با یکدیگر و همچنین هوش مصنوعی کاربردهای فراوانی خواهند داشت. هوش مصنوعی الگوریتم‌هایی برای تحلیل داده‌های جمع‌آوری‌شده دستگاه‌های متصل به اینترنت فراهم می‌کند. الگوریتم‌ها برای شناخت الگوهای مشخص استفاده می‌شوند. در همین حین، بلاک‌چین به عنوان لایه‌ای مهم و حیاتی برای تأیید داده‌ها و تأمین امنیت ذخیره‌سازی آنها عمل می‌کند. از دیدگاه من، اگر این فناوری‌ها جدا ازهم استفاده شوند، کاربرد خاص و بزرگی نخواهند داشت.
لبادی در ادامه صحبت‌هایش به این نکته اشاره می‌کند که فناوری‌های اینترنت اشیاء و هوش مصنوعی و بلاک‌چین هر سه در ۱۰ سال گذشته به‌مقدار درخورتوجهی توسعه یافته‌اند. به‌علاوه، موفقیت نهایی اکوسیستم با بلاک‌چین شروع می‌شود.
بلاک‌چین پایه‌های اینترنت را بازسازی می‌کند. یکی از ضعف‌های اصلی و مانع اتصال هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء، مشکلات امنیتی است که در سطح و فرم کنونی اینترنت وجود دارد. فناوری بلاک‌چین می‌تواند با سه راهکار بسیاری از این مشکلات را ازبین ببرد.
بلاک‌چین به کاربران امکان می‌دهد به‌صورت مستقیم باهم تجارت کنند. این امکان مکانیزم پرداخت را هم‌زمان با شبکه ارتباطی به کاربران عرضه می‌کند. شبکه‌های بلاک‌چین را می‌توان برای ایجاد گزارش‌هایی با قابلیت ایندکس استفاده کرد. این نوع گزارش به‌صورت خطی و دایمی ایجاد می‌شود و همه مردم در سرتاسر جهان بدون سانسور می‌توانند از آنها استفاده کنند. قابلیت دیگر بلاک‌چین برای کاربران، ابزار تأیید هویت است. این امکان برای کاربرانی مفید خواهد بود که با هدف کنترل داده‌های خود فعالیت می‌کنند. البته، قطعا برای افرادی همچون لبادی امنیت مساله مهمی محسوب می‌شود و بلاک‌چین همان ابزاری است که به‌تعبیر برخی کارشناسان، نسل سوم امنیت را به سیستم‌ها معرفی می‌کند. دن بیلر، تحلیلگر سرویس فارستر نیز تعریف‌ها و تحلیل‌هایی برای مزیت‌های ترکیب دو فناوری مذکور دارد:
کاربردهای اینترنت اشیاء در اصول توزیع‌شده هستند. به‌همین‌دلیل، فناوری دفتر کل توزیع‌شده یا همان بلاک‌چین نقشی اساسی در نحوه ارتباط مستقیم دستگاه‌ها باهم دارد. داشتن دفتر کل و ردگیری دستگاه‌ها و نحوه ارتباط و نیز وضعیت کنونی و کارکردن آنها از مزیت‌های این ترکیب فناوری خواهد بود.
اگر اینترنت اشیاء مشکلاتی از نوع امنیت و خرابکاری دارد، ترکیب آن با بلاک‌چین به‌منظور ساخت دفتر کلی امن و نفوذناپذیر کاملا منطقی به‌نظر می‌رسد. بدین‌ترتیب، اگر هوش مصنوعی با مشکل ضبط و نگه‌داری داده‌ها مواجه است، دفتر کل توزیع‌شده کمک بزرگی برای آن خواهد بود. شایان ذکر است وقتی اینترنت اشیاء و هوش مصنوعی از مزایای ذکرشده در ترکیب با بلاک‌چین منتفع شوند، این فناوری نیز ریشه‌دار‌تر و حتی در برخی حوزه‌ها، استفاده از آن الزامی خواهد شد. به‌کارگیری در چنین سطحی، یکی از اهداف همیشگی فناوری دفتر کل توزیع‌شده بوده است.
درنهایت، شاید زمان آن رسیده باشد که فعالان حوزه بلاک‌چین تلاش برای ساختارشکنی در سیستم‌های گذشته فقط با یک شبکه را کنار بگذارند. آنها باید به‌دنبال راه‌هایی باشند که بلاک‌چین را در اتحاد با اینترنت اشیاء، کلان‌داده، هوش مصنوعی و فناوری‌های دیگر گسترش دهند.
