گروه دانش و فن| مرجان محمدی|
فیلترینگ اینستاگرام در حالی برای چندمین بار متوالی در سال جاری مطرح شده است که وزیر ارتباطات و برخی از مسوولان مخالف آن هستند، این در حالی است که معاون دادستانی با اشاره به اینکه اجازه فیلتر کردن اینستاگرام را در دست داریم و اگر صبرکردن فایده نداشته باشد این اپلیکیشن را فیلتر می‌کنیم به نوعی اولتیماتوم آخر را صادر کرده است .
بسیاری از کارشناسان نیز با وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات مبنی بر اینکه فیلتر کردن چاره کار نیست، موافق هستند، اما به نظر می‌رسد برای فیلتر کردن اینستاگرام شمارش معکوس آغاز شده است.
چنانکه از شواهد اینگونه بر می‌آید که اراده‌ای در پی فیلتر کردن اینستاگرام است، بطوریکه وزیر ارتباطات در توییتی نوشت: گویا هنر برخی تنها ایجاد اضطراب در دل مردم با مشکلات اقتصادی وتحریمی روزانه است.
در این توییت آمده است: برای قدردانی از دستاوردهای جوانان مشهدی به نمایشگاه ICT آنها آمده‌ام. در حرم رضوی و در نمایشگاه، بالاتفاق در خصوص انسداد بیشتر شبکه‌های اجتماعی می‌پرسیدند. نه از دستاوردشان گفتند و نه از امیدشان. گویا هنر برخی تنها ایجاد اضطراب در دل مردم -با مشکلات اقتصادی وتحریمی روزانه- است.
وی در ادامه حضور خود در مشهد در جمع خبرنگاران گفت: وقتی صحبت از مخالفت با فیلترینگ می‌شود مفهومش این نیست که بگوییم اتفاقاتی که می‌افتد را نادیده می‌گیریم.
جهرمی افزود: قطعا اشکالات و مخاطرات جدی در فضای مجازی وجود دارد و اتفاقاتی نیز در این حوزه رخ می‌دهد اما این فضا می‌تواند تبدیل به بستری شود که در کشور مورد استفاده قرار بگیرد و جوانان از آن برای توسعه کسب و کار خودشان استفاده کنند و روی این بستر کسب و کار بومی شکل بگیرد.
وزیر ارتباطات گفت: از نظر بحث امنیتی موضوع کلان داده‌ها می‌تواند مهم باشد اما یک روز و دو روز نیست که ما در کشور با مساله فیلترینگ مواجهیم، واقعیت این است که تجربه نشان داده فیلترینگ جواب نمی‌دهد.
جهرمی گفت: نمی‌شود وزارت ارتباطات تنها در عرصه فضای مجازی باشد و دیگران مدام مطالبه کنند وبرای توسعه این حوزه حرکت همسو و هم جهت بین مسوولان و توجیه و همراهی مردم را نیاز داریم.
وی در خصوص احتمال فیلترینگ برخی شبکه‌های اجتماعی در کشور بیان کرد: فیلترینگ در کشور یا باید توسط شورای تعیین مصادیق مجرمانه انجام شود که به دلیل عدم موافقت دولت موضوع در این شوراطرح نشده است یا باید دادگاه حکم بدهد.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در پاسخ به این سوال که آیا اینستاگرام فیلتر می‌شود، تصریح کرد: چیزی که من متولی آن نیستم، چگونه جواب دهم که می‌شود یا نه؟
آذری جهرمی با بیان اینکه این یک کار کوتاه‌مدت و زود بازده نیست که امروز تصمیم بگیریم و فردا جواب دهد، عنوان کرد: به این راحتی محقق نخواهد شد، بلکه مجاهدت و تلاش نیاز دارد. وزارت ارتباطات نمی‌تواند داخل گود برود و عده‌ای در مسائل فرهنگی و حوزه‌های دیگر بودجه‌هایی بگیرند که وظیفه آنها کار فرهنگی است و اینکه آن را انجام می‌دهند یا نه موضوع دیگری است و بعد نیز مطالبه کنند که وزارت ارتباطات چه کاری انجام می‌دهد؟ در آخر نتیجه مطالبه این است که باید ببندید. این راهکار و صورت مساله جواب نمی‌دهد.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: اگر ما واقعا بخواهیم فضای مجازی را در خدمت رشد و توسعه کشور استفاده کنیم، به سمت استقلال در این فضا پیش برویم و سهم خود را در فضای جهانی داشته باشیم، با حرکت همسو و هم جهت همه مسوولان و توجیه و همراه‌سازی مردم پاسخ می‌دهد. وی بیان کرد: دو راه‌حل برای این موضوع قرار داده شده که راه‌حل اول بحث کارگروه تعیین مصادیق در قانون است که متشکل از 6 نماینده از دولت، دو نماینده از مجلس و چهار نماینده از نهادهای عمومی شامل صداوسیما، سازمان تبلیغات، نیروی انتظامی و دادستان است که از دولت نیستند. به این دلیل که دولت با این رویکرد موافق نیست، در کارگروه طرح و جلسه‌ای تشکیل نشده است. دولت نظر مساعدی در خصوص این مساله ندارد.
آذری جهرمی اضافه کرد: یک راهکار نیز این است که قوه قضاییه حکم صادر کند. این ساختاری است که قانون قرار داده و ممکن است حکم صادر شود که در فیلتر تلگرام نیز همین اتفاق افتاد، تاکنون حکمی صادر نشده است. مسوولان قضایی صحبت‌هایی می‌کنند، فصل‌الخطاب موضوعات قانون است و برخی به لحاظ حقوقی اعتقاد دارند اینکه یک قاضی برای کشور در خارج از حیطه صلاحیت خود حکم کند، قانونی نیست اما در حال حاضر اجماعی در رابطه با این مساله وجود ندارد.
همچنین در این خصوص محمد هادی یوسفی کارشناس ارشد فضای مجازی در گفت‌وگو با خبرنگار تعادل گفت: بسیاری از کارشناسان با وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات موافق و هم نظر هستند، بطوریکه پس از صحبت‌های معاون دادستانی برخی از مسوولان و کارشناسان اذعان کردند که فیلتر نمی‌تواند مانع حضور کاربران در این شبکه اجتماعی شود .
وی به فیلتر شدن تلگرام برای خروج کاربران ایرانی از این اپلیکیشن اجتماعی اشاره کردو گفت: آیا با فیلتر شدن تلگرام کاربران ایرانی دیگر در آن فعالیت نکردند؟ جواب این سوال منفی است چرا که کاربران دیگر آموخته‌اند که چگونه فیلتر را دور بزنند، هرچند برای آنها زحمت و شاید هزینه هم به همراه داشته باشد ولی برای استفاده از تلگرام حاضر هستند که هزینه کنند، این اتفاق برای اینستاگرام هم می‌افتد .
وی تصریح کرد: راه‌حل تمامی مسائل نباید به دستگاه قضایی و فیلترینگ ختم شود، باید برنامه‌های مختلفی در اختیار کاربران قرار بگیرد و کاربران از برنامه اشباع شوند و خود ترجیح دهند که از تلگرام یا اینستاگرام و دیگر برنامه‌ها استفاده کنند، اینکه کاربران را مجبور به کاری کرد بطور قطع جواب نمی‌دهد . وی در ادامه به فیلترینگ هوشمند اشاره کرد و گفت: هرچند قرار بود روی برخی شبکه‌های اجتماعی از جمله اینستاگرام فیلترینگ هوشمند عملیاتی شود، اما به نظر می‌رسد فیلترینگ هوشمند هم نمی‌تواند مانع استفاده اپلیکیشن‌هایی شود که کاربران به آنها اقبال زیادی دارند .
در هر صورت به نظر می‌رسد فیلتر شدن اینستاگرام در دستورکار برخی قرار گرفته است و در این بین وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در حال چانه‌زنی و مقاومت است تا این اپلیکیشن پرطرفدار فیلتر نشود، در صورت فیلتر شدن اینستاگرام، این دومین اپلیکیشن پرطرفدار بعد از تلگرام خواهد بود که به فاصله چند ماه از تلگرام مسدود می‌شود.
