گروه دانش و فن| مرجان محمدی|
کسب و کارهای نوپا در اقتصاد ایران کم‌کم در حال گسترش است، بسیاری از استارت‌آپ‌ها با درآمدزایی و رسیدن به سود به عنوان یک بنگاه اقتصادی مشغول به فعالیت هستند و در این بین برخی حمایت‌های دولت باعث شده است تا این کسب و کارها توسعه پیدا کند. کسب و کارهایی که برپایه اینترنت و الگو‌برداری از برخی نمونه‌های خارجی توانست آمار اشتغال را تاحدودی بهبود ببخشد.
اگر تا چند سال قبل کسی به فکر درآمدزایی از فضای وب ایرانی نبود و بسیاری به درآمدهای اندک از این فضا بسنده کرده بودند اما حالا این نگاه به سرعت در حال تغییر است. اکنون برخی دریافته‌اند که اتفاقا وقت درآمدزایی از فضای مجازی ایران نیز فرا رسیده و پول خوبی می‌توان از این طریق به دست آورد.
براساس آمار در سال 92 نزدیک به ۴۰۰درخواست برای راه‌اندازی کسب و کار اینترنتی در ایران به مرکز توسعه تجارت الکترونیکی ارجاع شده بود اما این آمار در انتهای سال 94 بالغ بر ۱۳ هزار بوده که نشان از جهشی چندین برابری در رونق کسب و کار اینترنتی در ایران است.
البته کسب و کار اینترنتی در ایران از سال‌ها قبل در دنیا جای خود را باز کرده‌اند و این روزها با یک ابتکار کوچک می‌توان پول‌های عظیمی از اینترنت به دست آورد.
اما فضای کسب و کار اینترنتی در ایران آن‌گونه که باید و شاید تابع قوانین و مقررات مشخصی نیست و همین خلأ‌های قانونی باعث بروز مشکلاتی شده است. از سوی دیگر به دلیل نبود تخصص و صرفا سود بالا در این کسب و کارها افراد به سمت آن می‌روند. به نظر می‌رسد به دلیل نبود تجربه و تخصص در این حرفه و صرفا بر پایه پشتوانه مالی گردانندگان این کسب و کارهای اینترنتی در آینده‌یی نه چندان دور شاهد مشکلاتی باشیم که بهتر است مدیران این گردانندگان کسب و کارهای اینترنتی بیشتر به آن اهمیت بدهند.
شاید شما هم مردان یا زنانی را دیده باشید که در کنار خیابان پلاکاردهایی را در دست گرفته‌اند و سعی در جذب راننده دارند، اسنپ شرکتی که بدین روش سعی در جذب راننده دارد، رانندگانی که در بین آنها قشرهای مختلفی دیده می‌شود، افرادی که صرفا این حرفه به عنوان شغل اصلی آنها است و افرادی که رانندگی در اسنپ شغل دوم و بعضا سوم آنها است، اما در این بین به نظر می‌رسد سرعت در کسب و کار اینترنتی فدای صلاحیت و نظارت شده است. همین چند وقت پیش بود که یکی از رانندگان این شرکت مشکل ساز شد مساله‌یی که حتی دادستانی و وزیر ارتباطات به آن ورود کردند.
دادستان تهران درخصوص این پرونده گفته بود: «قرار بر این بود که به مردم خدمت ارائه شود نه اینکه راننده اسنپ زنی را به تپه‌ها ببرد و به او تجاوز کند و آن‌گاه با تبلیغات فریبنده و غیرواقعی اسنپ را بزرگ جلوه دهید.»
وزیر ارتباطات هم کمی قبل از انتشار سخنان دادستان در اینستاگرام خود نوشته بود: «خبر مربوط به آزار مسافر یکی از سرویس‌دهندگان تاکسی آنلاین تاسف‌برانگیز است. مردم به کسب‌وکارهای نوپا اعتماد دارند و با اطمینان از خدمات آنها استفاده می‌کنند؛ لذا حفاظت از این سرمایه اعتماد عمومی و لحاظ کردن روال‌های قانونی برای به خدمت گرفتن افراد مناسب و ایجاد فضای امن برای سفرهای شهری باید به اولویت تبدیل شود.»
اما به نظر می‌رسد عدم نظارت کافی و نداشتن تخصص در این حوزه منجر به روز چنین اتفاقاتی شده است، مدیران و مسوولانی که فقط سودای افزایش درآمد دارند و در این بین امنیت و نظارت دقیق فدا می‌شود. بسیاری از رانندگان تاکسی‌های اینترنتی معتقدند رانندگانی به استخدام شرکت در می‌آیند که هیچ‌گونه آشنایی با تهران و حتی اپلیکیشن ندارند و صرفا با برگزاری یک یا چند دوره کلاس آموزشی این افراد نمی‌توانند راننده شوند.
از سوی دیگر برخی از مسافران از نابلدی رانندگان تاکسی‌های اینترنتی معترض و گله‌مند هستند و معتقدند که حتی این رانندگان توان کار کردن با اپایکیشن‌های نقشه‌خوان را ندارند.
از سوی دیگر برخی از این رانندگان اصلا توجیه نیستند و نمی‌دانند که شماره مسافران باید کاملا امن باشد و مسافران باید امنیت روانی و جانی داشته باشند اینکه راننده‌یی به خود اجازه توهین به مسافر را از طریق پیامک یا حتی صوتی می‌دهد نشان ضعف سیستم آموزشی و اصولی این نهاد دارد.
هر چند واحد پشتیبانی اعتراض و شکایت‌ها را پیگیری می‌کند، و بعضا با عذرخواهی و ارسال پیامک عذرخواهی آرزوی سفر خوش را برای کاربر می‌کند، اما لطمه‌یی که این افراد از لحاظ روانی به مسافر و حتی سیستم وارد می‌کنند قابل جبران نیست.
گردانندگان کسب و کارهای اینترنتی باید بدانند که صرفا درآمدزایی نمی‌تواند عامل موفقیت باشد، تخصص و دانش در این نوع حرفه‌ها حرف اول را می‌زند، برخی گردانندگان این مجموعه صرفا به خاطر سود زیاد وارد این عرصه شده‌اند و تجربه و تخصص لازم را در این عرصه ندارند، این افراد باید بدانند که موفقیت یک مجموعه زمانی تضمین می‌شود که مدیران آن در حرفه خود تخصص لازم را داشته باشند، نه صرفا برای سود و درآمدزایی بیشتر به این عرصه روی آورده باشند.
